سلام اسماعیل سرخ در کتاب حاضر همه رخدادها و رویدادهای سه حوزۀ کوهنوردی، تاریخ و محیط زیست را طی سالیان متمادی بیان کرده است.

نویسنده در این اثر به ریشه و معناهای مختلف کلمه زاگرس پرداخته است به عقیده او همه رودهای مشهور کشور از زاگرس سرچشمه می‌گیرد و این منطقه اهمیت تاریخی و جغرافیایی خاصی دارد.

امروزه به دلیل عدم آگاهی تایپیست‌ها به زبان کردی، بسیاری از کتاب‌های کردی که منتشر می‌شوند از نظر نوشتاری دارای غلط‌های زیادی هستند که خوشبختانه این کتاب عاری از این اشتباهات است.

در بخشی از کتاب در مسیر زاگرس می‌خوانیم:

از میان کوچه‌های خاطره و کوهستان‌های سربلند زاگرس در کردستان، در شهر بوکان، برگ ریزان سال 1362 شمسی، آن روزها هنوز دهان آسمان طعم باران را از یاد نبرده بو، در فضایی که تزویر در آن لبی به ترانه تر نمی‌کرد، فرزندی سربرآورد که هم پیمان با کوهستان، زود قدم در جای پای بزرگان گذاشت، تازه هیجده بهار را پشت سر گذاشته بود که جوان‌ترین فاتح لوتسه در جهان گشت و هنوز این رکورد را برای خود در جهان دارد. شاگرد محمد اوراز بود. درتابستان 1382 آن وقت که فقط دویست متر به صعود نهایی گاشربروم نمانده بود که حاصل رنج و تلاش‌شان به ثمر نشیند، طبیعت سخت گاشربروم سر ناسازگاری را بنا نهاد، بهمنی عظیم تکان خورد، مقبل و اوراز که هم طناب بودند با دلی پر از امید که هراس و یاس در آن جایی نداشت با این بهمن عظیم پیچیده شدند، 600 متر سقوط از پرتگاه‌های گاشربروم و رنج و آزار دست تقدیر چنین بود مقبل از این مهلکه جان به در برد.

برای ارتقای دانش فنی کوهنوردان شهرستان دیواندره، مهمان شهرمان است، در گفت‌وگوی خود، زندگی را جریان سیال احساس عمیق انسان‌ها به عشق و زندگی می‌داند که انسان‌ها باید آن را بیارایند و بر ستون محکم انسانی استوار کنند.

مقبل هنرپژوه اینک به افق‌های دورتر و نویدبخش می‌اندیشد تازه از صعود قلل «دیران پیک» و «اسپانتیک» پاکستان برگشته است، برخلاف زمستان‌های زیبای شهرش که طغیان رودخانه «جه‌غه‌توو» و «ته‌ته‌هو» را به همراه دارد روحی آرام دارد، در حرم عشق و زندگی او کوه و زندگی با هم همزادند، مقبل اینک در دیارش زندگی می‌کند و کار و تلاش را برای جوانان این مرز و بوم، رمز ماندگاری می‌داند.

فهرست مطالب کتاب

بخش اول: کوهنوردی
لذت صعود، اوج آزادی
اوراز در باران آمد و به نبرد طوفان رفت
گفتگو با جوان‌ترین فاتح لوتسه در جهان، مقبل هنرپژوه
مقبل هنر پژوه در دامنه کوه (بهرده زهرد) آرام گرفت
برگی از تاریخ کوهنوردان کردستان
ردپای کاروان
زنده یاد لیلا اسفندیاری
گذری به شاه کوه‌ها (شاهو) و ییلاق‌های تاریخی اورامان
چل‌چه‌مه
سفری به سرزمین کرلا
برگی از تاریخ کوهنوردان کردستان
نونهالی بر فراز دماوند
برگی از تاریخ کوهنوردان کردستان صعود به قله بارونتسه و مراپیک
کره میانه
بزرگداشتی نیکو، به نکونامی کوهنوردان
المپیک پکن و ورزش در ایران
هرس (رندوو)
تاریخ بهمن در کردستان
بخش دوم: تاریخ
بوکان شهر عروس‌ها، با افق روشن کوهنوردی
کوه‌های مقدس
جانپناه کوهنوردی (منوا) در کوه ترغه بوکان به روایت تاریخ
جشن دیوه زناو (کهن‌ترین جشن سکنه‌ی زاگرس)
فرهنگ کوهپایه‌نشینان شاهو در اورامان
مراسم عروسی پیر شالیار
نقش برجسته و کتیبه تنگی ور (کتیبه سارگون دوم)
اثری برجسته بر سینۀ کوه زینانه شاهو در کردستان
ماجرای غار گوهر
راهپیمایی تاریخی ملا مصطفی بارزانی 1326ه. ش.
نوشتاری بر کتاب مسئله‌ی اسماعیل آقاسمکو در آذربایجان و موکریان
زندگی نامه ملا عبدالله فیضی، مشهور به دکتر یوسف زند (پروفسور کرد)
حلقه‌های مفقوده
مستندساز ترک، لحظه‌ای از هنرمند بزرگ کرد (استادحسن زیرک) را چگونه به تصویر کشید؟
بخش سوم: زیست محیطی
اسطوره کوه‌ها (صعود از خطالرأس قلل قندیل، 13 و 14 و 15 خردادماه 1385، به مناسبت روز جهانی محیط زیست)
چرا کوه‌ها اهمیت دارند؟
نقش رشته‌کوه زاگرس در حیات فلات ایران
درختچه‌ای به نام اوراز
مرثیه‌ای برای دریاچه ارومیه
چلچهمه (بزرگترین ذخیره‌گاه آب ایران)
زمین در خطر است
مصاحبه با سلام اسماعیل‌سرخ
به کجا چنین شتابان، (زمین در خطر است)