۳ اصل اساسی کوهنوردی زمستانی چیست؟
بهتر است در همین اول کار، بدانید برای اینکه یک کوهنوردی زمستانی لذت بخش داشته باشید؛ باید حواستان به ۳ نکته مهم اما ساده باشد؛
لباس و تجهیزات مناسب انتخاب کنید.
هیدراتاسیون بدن و تغذیه مناسب را انجام دهید.
از بیماریهای شایع در فصل سرد، آگاه باشید.
با ما در مجله ستاره شرق همراه باشید؛ تا به توضیح هر یک به صورت ساده و کاربردی بپردازیم.
نکات پوشاک و تجهیزات برای کوهنوردی زمستانی
برای اینکه در کوهنوردیهای زمستانی، راحت و گرم بمانید؛ کافی است پوشاک و لوازم درستی را انتخاب کنید.
لایه لایه بپوشید!
لایههای لباس زمستانی به 3 بخش تقسیم میشود؛ لایه اول (Base Layer) برای جذب عرق از بدن و خارج کردن آن است. لایه دوم (Mid Layer) عایقی است در برابر سرما و لایه آخر مانند یک پوسته، مانع از ورود باد و رطوبت به بدن میشود.
هدف از لایه لایه پوشیدن این است تا هر زمان احساس کردید دمای بدنتان گرم شد، به راحتی بتوانید با کم کردن یک لایه به دمای مطلوب برسید و یا بالعکس! ممکن است در نگاه اول، تعویض مکرر لباس، کمی ناخوشایند بنظر بیاید. اما در عمل، لایه لایه پوشیدن، این کار را خیلی راحتتر میکند. یادتان باشد خشک نگهداشتن بدن، مهمترین وظیفه شما در طی کوهنوردی است. کوچکترین خیسی باعث بروز بیماریهای خطرناکی حتی در آینده میشود.
با لباسهایی از جنس پنبه، خداحافظی کنید!
پنبه به دلیل خاصیت آب جمع کنی که دارد، اصلا مناسب کوهنوردی، خصوصا در فصول سرد نیست. کوچکترین رطوبت، جذب لباس میشود و در نهایت احساس خیسی و سردی را به شما میدهد. به همین دلیل توصیه اکید میشود از لباسهای پنبهای استفاده نکنید. الیاف و پشم مصنوعی به مراتب گزینههای بهتری برای پوشاک زمستانی هستند. زیرا با خاصیت خشک شوندگی سریع، مانع از جذب عرق میشوند.
تمام پوست خود را بپوشانید.
همیشه حواسمان به لباسهای اصلی است، اما چقدر به پوستهایی که همیشه در معرض هوای سرد هستند، توجه میکنیم؟! مثل نوک بینی و دستها و…
برای دستها؛ دستکشهای پشمی گزینهی خوبی برای گرم نگهداشتن دستها هستند. مخصوصا اگر روی آنها، دستکش ضد آب بپوشید. به این طریق از خشک و گرم ماندن دستها مطمئن میشوید. برای اطمینان خاطر بیشتر، سعی کنید یک جفت دستکش اضافی همراه داشته باشید تا در صورت خیس شدن از آن استفاده کنید.
برای پاها؛ از جوراب مخصوص کوهنوردی استفاده کنید. این جورابها چون به صورت اختصاصی برای کوهنوردی طراحی شدهاند؛ حالت تنفسی دارند و از تعریق پا جلوگیری میکنند. از طرفی در پوتین کوهنوردی به راحتی قرار میگیرند و باعث تنگتر شدن کفش نمیشوند. یادتان باشد برای گرم ماندن پا در برف؛ فقط جوراب کافی نیست. کفش شما نیز باید عایق حرارت باشد. محض احتیاط، مانند دستکش، یک جفت جوراب اضافی نیز با خود داشته باشید.
برای بینی و گونه؛ اسکارفها همیشه بهترین همراه برای گردن، بینی و حتی گونهها بودند. مخصوصا انواع دو لایه پلاردار آنها برای فصل زمستان و هوای سرد عالی است.
برای گوشها و پیشانی؛ از کلاه زمستانی استفاده کنید. اگر با اینکه کل سرتان پوشش داده شود، راحت نیستید؛ هدبند گزینهی بهتری برای شما میباشد. اما بدانید که شما از بالای سرتان دمای زیادی را از دست میدهید، اگر هوا بسیار سرد است، حتما از کلاه استفاده کنید.
گتر بپوشید.
گتر کوهنوردی باعث میشود برف وارد کفش و دمپای شلوار نشود. از سوی دیگر، دما را حفظ میکند و در نهایت پا گرمتر میماند. فقط حواستان باشد در کوهنوردی زمستانی حتما از گترهای ضدآب بهره ببرید تا از خشک ماندن پاها مطمئن شوید.
عینک یادتان نرود!
مراقبت از چشم فقط در برابر آفتاب نیست. خیلی از مواقع باد مانع از دید کافی میشود، پس در کوهنوردی زمستانی عینک مناسب همراهتان باشد. بعضی از عینکها، امکان تنظیم و جا به جایی لنز دارند، به این طریق شما میتوانید از رنگ لنز مناسب با توجه به شرایط آب و هوایی بهره ببرید تا هم از آفتاب مصون بمانید و هم از باد.
باطریها را گرم نگاه دارید.
هوای سرد، قاتل باطری است. البته باطریهای لیتیومی از مقاومت بیشتری برخوردارند اما از یخ زدگی مصون نیستند. به همین دلیل هر وسیلهای که باطری دارد، اعم از چراغ پیشانی، موبایل، GPS و… را در شرایطی نگهدارید که دچار سرمازدگی نشوند. میتوانید آنها را در جیب داخلی کاپشن، جایی که با دمای بدن در تماس باشد، بگذارید. به این صورت همیشه دمای خودتان آنها را حفظ میکند.
چراغ پیشانی همیشه همراهتان باشد.
روزهای پاییز و زمستان در کوتاهترین حالت قرار دارند، بنابراین خیلی زود به تاریکی بر میخورید. برای جلوگیری از اتفاقهای ناگوار در کوه در شب و عدم نور، بهتر است همیشه هدلایت با شما باشد. به این طریق نیازی نیست به محض رسیدن به مقصد، راه برگشت در پیش گیرید تا به شب برنخورید. با داشتن چراغ پیشانی به راحتی و با خیال راحت به کوهپیمایی در شب بپردازید.
ضد آفتاب بزنید.
ممکن است با خودتان فکر کنید هوای سرد و زمستانی، مثل تابستان نیاز به کرم ضد آفتاب ندارد. اما سخت در اشتباهید! مخصوصا اگر برف بر روی زمین باشد، شک نکنید اشعه خورشید به واسطهی آنها بازتاب میشود و مستقیم به پوست برخورد میکند. بنابراین برای جلوگیری از آفتاب سوختگی، حتما کرم ضد آفتاب بزنید.
کلنگ کوهنوردی بردارید.
اگر در کوهنوردی زمستانی و صعود خود با سطوح یخی سر و کار دارید، استفاده از کلنگ کوهنوردی باعث میشود ایمنی بیشتری داشته باشید.
کرامپون بپوشید.
کرامپونها قطعا یکی از مهمترین تجهیزات کوهنوردی زمستانی هستند. با داشتن کرامپون اصطکاک بر روی سطوح برفی بیشتر میشود و از مشکل سر خوردن خلاص میشوید. با کرامپون، حتی بر روی دیوارههای یخی میتوانید بروید.
نکات تغذیه و آبرسانی در کوهپیمایی زمستانه
خوردن و نوشیدن را به تعویق نیندازید
وقتی هوا سرد میشود، معمولا دلتان نمیخواهد توقف کنید تا غذا بخورید، یا آب بنوشید. به شما حق میدهم، واقعا در سرمای استخوان سوز سخت میشود متوقف ماند. به همین دلیل توصیه میکنم غذاها را در قالب اسنک و لقمه آماده کنید و در کنار آب، جایی در دسترس قرار دهید تا نیاز به توقف طولانی مدت نداشته باشید. تنقلات هم از یاد نبرید!
مانع از یخ زدگی غذاها شوید
در کوهنوردی زمستانی هیچ کس دلش غذای سرد و یخ زده نمیخواهد. اگر لقمه و اسنک با خود میبرید از مواد غذایی درست کنید که نیاز به گرم کردن نداشته باشد. غذاهایی مانند آب نبات، شکلات، آجیل و پنیر در هوای سرد نرم تر از برخی مواد دیگر می مانند. پس سعی کنید همراهتان باشد.
از یخ زدن لوله نوشیدنی جلوگیری کنید
اگر کوله پشتی شما دارای مخزن هیدراتاسیون است و از آن آب مینوشید، باید حواستان باشد تا شلنگ یخ نزند. برای اینکار بهتر است دور شلنگ را با فوم یا هر وسیله مناسب دیگری عایق بندی کنید. یا اینکه در فاصله زمانی کوتاه، جرعه جرعه آب بنوشید تا همیشه راه آن باز بماند.
از قمقمه و بطری آب استفاده کنید
تضمینی نیست که لوله هیدراتاسیون بدون یخ زدگی باقی بماند. از آنجایی که کوهنوردی زمستانی جایی برای ریسک نیست، بهتر است قمقمه و بطری آب را جایگزین مخزن هیدراتاسیون کنید. البته بطری نیز در معرض یخ زدگی است، و همیشه از بالا شروع میکند به یخ بستن، برای اینکه در قسمن آبنوش به مشکل برنخورید، بطری را سر و ته در کیف قرار دهید. البته قبلش مطمئن شوید نشتی نداشته باشد. بهتر است در فصل سرد، از عایق و کاور بطری استفاده کنید و آنها را در جیب کناری کوله قرار ندهید تا در معرض هوای سرد نباشد.
نوشیدنی گرم بردارید
تاثیر یک لیوان چای گرم در هوای سرد، بینظیر است. حتی اگر با مزاج و طبع خودتان آشنا هستید، توصیه میشود از نوشیدنیهایی با طعم گرم، مانند شکلات داغ یا چای ماسالا استفاده کنید. مهم این است بدنتان گرم بماند. حتی یک لیوان آبجوش نیز تاثیر مثبتی دارد.
آسیبها و بیماریهای ناشی از سرماخوردگی
سرمازدگی
شایعترین آسیب کوهنوردی زمستانی، سرما زدگی است که در نوک انگشتان دست، پا و گوش دیده میشود. که در سه درجه اتفاق میافتد. سرمازدگی درجه یک، سرما زدگی سطحی و عمیق. هر سه می توانند در حالت یخ زده یکسان به نظر برسند، بنابراین تشخیص شدت سرمازدگی تا زمانی که پوست یخ زده شود دشوار است.
علائم سرمازدگی
- اولین علامت سرمازدگی احساس سرما و سفتی در محل است.
- بتدریج احساس سوزن سوزن شدن به فرد دست میدهد.
- سوزش و بیحسی ایجاد میشود.
- وقتی اندام سرما زده گرم میشود احساس درد و یا شوک الکتریکی و یا ضربان در اندام حس میشود.
درمان سرمازدگی
درمان اولیه سرمازدگی عبارتست از:
- به پناهگاه بروید.
- لباس های خیس را خارج کرده و لباس خشک بپوشید.
- محل سرمازده را مالش ندهید چون آسیب بافتی را بیشتر میکند.
- محل سرمازده را در یک حوله ضخیم بپیچید.
- روی پای سرمازده راه نروید.
پیشگیری از سرمازدگی
اگر امکان دارد، خود را از مجاورت هوای سرد دور کنید و به پناهگاه بروید.
استفاده از دستکش، کلاه، دستمال گردن و هر چیزی که باعث پوشاندن پوست شود.
تنفس صحیح داشتن. (در ارتفاعات بالا تنفس سختتر صورت میگیرد و باعث زیادی از این طریق از دست میرود. بنابراین سعی کنید تنفس منظم داشته باشید.)
هیپوترمی (Hypothermia)
هیپوترمی، بیماری است که در نتیجه کاهش دمای بدن به زیر دمای نرمال اتفاق میافتد. درست است که زمستان بیشترین کاهش دما را دارد، اما دلیل نمیشود هیپوترمی فقط در این فصل گریبان شما را بگیرد! آبتنی کردن در رودخانه بسیار سرد، نتیجه مشابهی دارد. هر چیزی که باعث شود دمای بدنت به زیر نرمال برسد، باعث بروز هیپوترمی میشود. ین بیماری میتواند تهدید کننده زندگی باشد و باید جدی گرفته شود.
علائم هیپوترمی خفیف:
- لرز
- دست و پا چلفتی شدن! (مثلا نمیتوانید زیپ را ببندید)
- گیجی، کند فکر کردن، تغییر خلق و خو
علائم هیپوترمی متوسط:
- لرزش شدید
- تغییر آشکار در هماهنگی و عدم تعادل (زمین خوردن)
- تغییر محسوس در وضعیت ذهنی (فراموشی)
علائم هیپوترمی شدید:
- توقف لرزش به دلیل از دست دادن انرژی
- وخامت بیشتر وضعیت ذهنی (رفتار غیرمنطقی)
- غیرقابل تشخیص شدن نبض
درمان و پیشگیری از هیپوترمی
اولین قدم، تغییر محیط کوهنورد است. حتما به پناهگاه یا جایی که دور از سرما باشد، فرد را انتقال دهید. چک کنید لباسهای فرد مبتلا به هیپوترمی خیس نباشد، در صورت خیسی، حتما آنها را با لباسهای خشک، تعویض کنید. حتما به فرد آب و غذا بدهید تا انرژی از دست رفتهاش بازگردد. غذا رسانی، طبیعیترین روش برای گرم کردن بدن است.
سخن آخر کوهنوردی زمستانی
اگر واقعا عاشق کوهنوردی هستید؛ هیچ چیز نباید مانع از تحقق خواستهی شما شود، حتی هوای سرد زمستان! اما هر کوهنوردی نیازمند رعایت اصول و قواعد خاص خودش است. با توجه به مواردی که ذکر شد، انتظار میرود یک کوهنوردی ایمن و لذت بخش را در زمستان تجربه کنید. در این بلاگ سعی کردیم به مواردی بپردازیم که کمتر مورد توجه قرار گرفته است و از بیان مسائل بدیهی در کوهنوردی پرهیز کردیم. زیرا در بلاگ کاملترین چک لیست وسایل کوهنوردی به صورت کلی به این موضوع پرداختیم. اما این بلاگ به طور تخصصی برای کوهنوردی زمستانی در اختیار شما قرار گرفته است.
منبع :
تعداد بازدید:210