وقتی صحبت از کوهنوردی به میان می آید، عصا یا باتوم یک قطعه مهم از تجهیزات کوهنوردی است که باید هر فردی آن را همراه خود داشته باشد. باتوم کوهنوردی نه تنها تعادل و ثبات را هنگام فعالیت فراهم می کند، بلکه به کوهنوردان برای صعود و فرود ایمن هم کمک می کند. 

انواع باتوم های کوهنوردی 

1. باتوم های کلاسیک: باتوم های کلاسیک رایج ترین نوع باتوم های کوهنوردی هستند که اغلب از چوب یا آلومینیوم ساخته می شوند. این باتوم ها معمولاً یک محور مستقیم و یک سر نوک تیز دارند و برای استفاده روی سنگ یا یخ طراحی شده اند. باتوم های کلاسیک معمولا وزن سنگین تری نسبت به سایر باتوم ها دارند که به همین واسطه ثبات و کنترل بیشتری را در هنگام بالا رفتن ایجاد میکنند. 
2. باتوم های فنی: باتوم های فنی برای استفاده در صعود های طولانی و سخت که مستلزم انجام حرکات ظریف و حساس هستند، طراحی شده اند. این باتوم ها معمولا کوتاه تر از باتوم های کلاسیک هستند و چسبندگی ارگونومیک تری دارند که به همین واسطه برای کنترل و دقت بیشتر در شرایط مختلف مناسب هستند. همچنین برخی باتوم های فنی دارای سر نوک تیز تری هستند که می توان از آن برای قلاب زدن به سنگ ها در طول صعود استفاده کرد. 
3. باتوم های یخ نوردی: باتوم های یخ نوردی به طور خاص برای استفاده روی یخ طراحی شده اند و معمولاً کوتاه تر و فشرده تر از سایر انواع باتوم ها هستند. این مدل باتوم ها معمولا یک محور منحنی دارند که امکان دسترسی و پایداری بیشتر را در هنگام بالا رفتن از یخ فراهم می کنند. همچنین ممکن است برخی مدل ها دارای سر نوک تیز تری باشند که می توان از آن برای لنگر انداختن در یخ هم استفاده کرد.
4. باتوم های بولدرینگ: این  باتوم ها برای فعالیت های بولدرینگ طراحی شده اند که نوعی سبک از شاخه های کوهنوردی است. این سبک ورزش شامل صعودهای کوتاه و شدید بدون استفاده از طناب و مهار است. باتوم های بولدرینگ معمولاً کوتاه تر و سبک تر از سایر انواع باتوم ها هستند و سر فشرده تری دارند که می توان هنگام صعود از آن استفاده کرد. 
5. باتوم های تلسکوپی: باتوم های تلسکوپی به گونه ای طراحی شده اند که قابل تنظیم باشند. به همین واسطه می توان طول آنها را تغییر داد. این مدل باتوم برای کوهنوردانی مناسب است که به صعود در ارتفاعات و مکان های مختلف می پردازند. در چنین شرایطی کوهنوردان می توانند بسته به نوع صعود و شرایط، طول باتوم را تغییر دهند. 
6. باتوم های تاشو: باتوم های تاشو به گونه ای طراحی شده اند که جمع و جور و قابل حمل باشند. در نتیجه نگهداری و استفاده از آنها راحت تر است. این مدل باتوم ها معمولاً از متریال سبک مانند آلومینیوم یا فیبر کربن ساخته می شوند. در نتیجه وزن پایینی دارند و به همین واسطه برای انواع سبک های کوهنوردی مناسب هستند.
7. باتوم هیبریدی: این مدل باتوم ها دارای ترکیبی از ویژگی های باتوم های کلاسیک و فنی هستند. این باتوم ها مانند مدل های کلاسیک شفت مستقیم دارند و در عین حال مثل یک باتوم فنی دارای یک دستگیره ارگونومیک تر هستند. باتوم های هیبریدی برای کوهنوردانی که می خواهند از مزایای چند نوع باتوم در یک ابزار استفاده کنند، گزینه مناسبی به حساب می آیند. 

در نتیجه تعیین بهترین باتوم کوهنوردی می تواند بر اساس نوع فعالیت شما متغیر باشد.  

بخش های تشکیل دهنده باتوم کوهنوردی 

در ادامه مطلب راهنمای انتخاب بهترین عصای کوهنوردی، به بخش های تشکیل دهنده باتوم ها میپردازیم. 
شفت: شفت قسمت بلند و استوانه ای باتوم است که کوهنوردان هنگام بالا رفتن آن را نگه میدارند. شفت می تواند از مواد مختلفی از جمله آلومینیوم، فیبر کربن یا چوب ساخته شود. شکل و اندازه شفت هم می تواند متفاوت باشد؛ برخی از باتوم ها دارای قطر بیشتر تر  و برخی مدل ها هم باریک تر بوده و به شکل مخروطی هستند.
دستگیره: دستگیره می تواند از مواد مختلفی مانند لاستیک، فوم یا چوب پنبه ساخته شود و ممکن است برخی مدل ها برجستگی یا بافت  داشته باشند. وجود بافت و برجستگی سبب میشود که باتوم چسبندگی بیشتری داشته باشد و از دست لیز نخورد. برخی از دستگیره ها نیز ممکن است کمی زاویه داشته باشند تا دست راحت تر بر روی آنها قرار بگیرد.  
سری: سری قسمتی از باتوم است که با سنگ و به طور کلی با سطوح در تماس است. بسته به نوع صعود، سری باتوم را می توان به روش های مختلفی طراحی کرد. برخی از باتوم ها دارای یک سنبله نوک تیز در انتهای سری هستند که می توان از آن برای لنگر انداختن یا قلاب زدن بر روی سنگ استفاده کرد. همچنین سایر باتوم‌ها شکل صاف یا گرد تری دارند. 

نکات انتخاب بهترین باتوم کوهنوردی 

در ادامه به بررسی مهم ترین معیارهای انتخاب بهترین عصای کوهنوردی میپردازیم.

متریال تشکیل دهنده باتوم

یکی از مهمترین فاکتورهایی که در هنگام خرید باتوم کوهنوردی باید در نظر گرفت، متریالی است که باتوم از آن ساخته شده است. باتوم ها در چند نوع متریال مختلف در بازار موجود هستند که هر یک مزایا و ‌ویژگی های خاص خود را دارند. 

آلومینیوم: آلومینیوم به دلیل دوام بالا، وزن سبک و مقرون به صرفه بودن، انتخاب محبوبی برای کوهنوردان است. حمل باتوم های آلومینیومی آسان است و به همین واسطه برای صعودهای طولانی، گزینه ایده آلی هستند. این جنس باتوم ها کمتر در معرض آسیب ناشی از ضربه و ساییدگی قرار میگیرند که این ویژگی، آنها را به گزینه‌ای مناسب برای کوهنوردانی تبدیل می کند که در انتخاب تجهیزات خود حساس هستند. با این حال، باتوم های آلومینیومی ممکن است بر اثر فشار خم شوند.‌

فیبر کربن: باتوم های فیبر کربنی جنس نسبتا جدیدی به بازار تجهیزات کوهنوردی هستند که به واسطه مقاومت بالا به وزن بسیار پایین محبوب میباشند. باتوم های فیبر کربنی فوق العاده سبک و بادوام هستند و این ویژگی، آنها را برای انواع صعودهای طولانی و کوتاه ایده آل می کند. آنها همچنین به واسطه متریال خاص، گرانتر از باتوم های آلومینیومی هستند.

چوب: باتوم های چوبی یک گزینه کلاسیک به حساب می آیند که هنوز هم بسیاری از کوهنوردان آنها را ترجیح می دهند. این جنس باتوم ها سازگار با محیط زیست هستند. با این حال، این باتوم ها سنگین تر و کمتر از باتوم های آلومینیومی یا فیبر کربنی هستند. به همین واسطه ممکن است برای صعودهای طولانی تر یا فعالیت های سخت، گزینه ایده آلی نباشند و نتوانید در هر شرایطی از آنها استفاده کنید. 

به طور کلی باید توجهی داشته باشید که هنگام انتخاب جنس بهترین باتوم کوهنوردی، می بایست نوع فعالیت های کوهنوردی، تجربیات شخصی و بودجه خود را در نظر بگیرید تا بتوانید گزینه مناسبی را انتخاب کنید‌. 

طول باتوم 

طول هم یکی دیگر از معیارهای مهم است که باید در هنگام خرید باتوم کوهنوردی به آن توجه داشته باشید. به طور کلی طول باتوم، بر روی ثبات و عملکرد کلی شما تأثیر می گذارد. برای انتخاب یک باتوم با طول مناسب حتما به نکات زیر توجه داشته باشید: 

انتخاب طول مناسب: برای تعیین طول مناسب باتوم کوهنوردی، فاصله مچ دستتان تا زمین را اندازه بگیرید. این اندازه گیری دید بازتری برای انتخاب طول مناسب به شما می دهد. به خاطر داشته باشید که باتوم‌های کوتاه‌تر برای حمل و مانور آسان‌تر، گزینه مناسب تری هستند؛ در حالی که باتوم‌های بلندتر دسترسی و ثبات بیشتری را فراهم می‌کنند.

نوع صعود: نوع صعودی هم بر انتخاب طول باتوم تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، اگر از زمین های شیب دار بالا می روید، یک باتوم کوتاه ممکن است برای حرکات سریع و داشتن تعادل مناسب باشد؛ در حالی که یک باتوم بلند ممکن است برای پیمایش و پایداری در زمین های صاف تر مناسب باشد. 

قابلیت تنظیم: برخی از باتوم های کوهنوردی مانند باتوم تلسکوپی دارای ویژگی تنظیم طول هستند. باتوم های قابل تنظیم برای کوهنوردانی که هنوز در حال آموزش تکنیک های مختلف هستند و نوع فعالیت های مشخصی ندارند، گزینه مناسبی است. همچنین باتوم های قابل تنظیم به نوعی یک‌ گزینه مقرون به صرفه هم به حساب می آیند که در شرایط مختلف میتوانید از آنها استفاده کنید. 

نوع دستگیره باتوم 

نوع دستگیره باتوم کوهنوردی هم عامل مهم دیگری است که باید در هنگام انتخاب بهترین عصای کوهنوردی، آن را در نظر بگیرید. یک دستگیره مناسب باعث راحتی، کنترل و کاهش خطر لیز خوردن یا افتادن باتوم می شود. در ادامه انواع جنس دستگیره باتوم های کوهنوردی را بررسی میکنیم.  

فوم: دستگیره های فومی نرم و راحت هستند. همچنین احتمال لغزش یا سر خوردن این دستگیره ها کمتر است. در نتیجه برای کوهنوردانی که زیاد عرق می کنند یا در شرایط مرطوب صعود می کنند، گزینه ایده آلی هستند. با این حال، دستگیره های فومی نسبت به دیگر جنس دستگیره ها، از دوام کمتری  برخوردارند. 

لاستیک: دستگیره های لاستیکی به دلیل دوام، راحتی و لغزش کم، یکی دیگر از گزینه های محبوب هستند. این دستگیره ها کمتر رطوبت را جذب می کنند و مانند دستگیره های فومی، برای کوهنوردانی که زیاد عرق می کنند یا در شرایط مرطوب صعود می کنند، ایده آل هستند. با این حال، دستگیره های لاستیکی معمولا سنگین تر از دیگر جنس دستگیره ها هستند. 

چوب پنبه: دستگیره های چوب پنبه ای یک گزینه طبیعی و سازگار با محیط زیست به حساب می آیند که بسیاری از کوهنوردان به دلیل راحتی و چسبندگی خوب، آنها را ترجیح می دهند. این جنس دستگیره ها وزن سبکی دارند و قابل تنفس هم هستند. در نتیجه برای صعود های طولانی در شرایط گرم، میتوان از آنها استفاده کرد. باید بدانید که دستگیره های چوب پنبه ای نسبت به سایر دستگیره ها، دوام کمتری دارند و ممکن است سریعتر فرسوده شوند. 

وزن باتوم 

وزن عامل بسیار مهم دیگری است که باید هنگام خرید و انتخاب بهترین باتوم کوهنوردی آن را در نظر بگیرید. باتوم های بسیار سنگین می توانند صعود شما را دشوار کنند و در طول مسیر با خستگی زودرس و کاهش انرژی مواجه شوید. از طرفی باتوم های بسیار سبک هم ممکن است ثبات کافی ایجاد نکنند و نتوانید در طول مسیر، به واسطه آنها کنترل خوبی داشته باشید. نوع صعود با تعیین وزن باتوم کوهنوردی رابطه مستقیم دارد. به عنوان مثال، اگر یک صعود طولانی چند مرحله ای را در پیش دارید، استفاده از یک باتوم سبک به واسطه حمل راحت تر و وزن پایین، گزینه بهتری است. از سوی دیگر، اگر قرار است صعود کوتاهی داشته باشید، یک باتوم سنگین‌ تر، ثبات و سطح کنترل بیشتری را برای شما فراهم می کند. 

قیمت باتوم 

قیمت باتوم کوهنوردی بر اساس معیارها و ویژگی های مختلف، متغیر است. به عنوان معیارهای تاثیرگذار بر قیمت باتوم میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم: 

برند: خرید باتوم های کوهنوردی از برندهای معتبر معمولا هزینه بیشتری را در پیش دارد. اما برندهای معتبر برای ساخت باتوم های کوهنوردی از متریال درجه یک استفاده میکنند. در نتیجه دوام و ماندگاری و همچنین سطح کیفی و عملکردی باتوم بیشتر و بهتر خواهد بود.‌ پس پیشنهاد میکنیم برای خرید باتوم به سراغ برندهای کمتر شناخته شده و متفرقه نروید.

متریال: همانطور که گفتیم، مواد به کار رفته در ساخت باتوم نیز بر قیمت آن تاثیرگذار خواهند بود. باتوم های آلومینیومی معمولاً مقرون به صرفه تر از باتوم های فیبر کربنی هستند. همچنین باتوم های چوبی معمولاً گران ترین مدل ها به حساب می آیند. 

ویژگی ها: ویژگی های باتوم هم بر میزان قیمت آن تاثیرگذار هستند. باتوم های قابل تنظیم یا مدل هایی که دارای دسته های اضافی هستند، معمولا نسبت به دیگر مدل ها قیمت بیشتری دارند. 

بهترین عصای کوهنوردی را انتخاب کنید! 

در این مطلب به بررسی معیارهای مهم در انتخاب بهترین عصای کوهنوردی پرداختیم. در حال حاضر میتوانید با در نظر گرفتن این راهنمایی جامع، بهترین باتوم کوهنوردی را متناسب با شرایط، بودجه، فعالیت ها و سطح نیازتان انتخاب و خریداری کنید.