علت ارتفاع زدگی چیست؟
علت این بیماری افزایش ارتفاع و به تناسب کاهش میزان اکسیژن موجود در هوا است. معمولا افرادی که در ارتفاعات پایین زندگی می‌کنند، بعد از قرار گرفتن در ارتفاع 2500 متر به بالا، با کمبود اکسیژن و مشکلات تنفسی مواجه می‌شوند که به ارتفاع زدگی هم معروف است.
در این شرایط، برای اینکه بتوانید اکسیژن موردنیاز را جذب کنید، باید میزان نفس کشیدن خود را افزایش دهید؛ اما باز هم نمی‌توانید به راحتی تنفس کنید و اکسیژن موردنیاز را جذب نمائید. در این شرایط است که این بیماری رخ می‌دهد. زمانی که بدن متوجه می‌شود شما در جذب اکسیژن موردنیاز ناتوان هستید، سعی می‌کند خود را با میزان کمتر اکسیژن وفق دهد. در این شرایط است که مایعات در ریه و مغز افزایش پیدا می‌کنند و با بالا رفتن بیشتر و صعود به محیط‌های بلندتر، بیماری‌های شدیدتری به وجود می‌آید. توجه داشته باشید که افزایش ارتفاع در این حالت ممکن است منجر به مرگ فرد هم شود.
پیشنهاد می‌کنیم که اگر قصد صعود به ارتفاعات بالا (مثلا 3000 متر) را دارید، هر روز 300 متر ارتفاع را افزایش دهید و استراحت هم داشته باشید. به طور معمول، با هر 1000 متر افزایش ارتفاع بهتر است یک روز استراحت کنید تا دچار ارتفاع زدگی در کوهنوردی نشوید. این مشکل برای افرادی که برای اولین بار به ارتفاعات بالا می‌روند، به احتمال فراوان به وجود می‌آید و کاملا طبیعی است.
راه های جلوگیری از ارتفاع زدگی در کوهستان
جلوگیری از ارتفاع زدگی در کوهنوردی و کوهستان همیشگی نیست. در برخی موارد ممکن است با رعایت تمام نکات باز هم به این بیماری مبتلا شوید. افرادی که تنفسشان سطحی است، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرند. به طور کلی با آموزش دیدن و وقت گذاشتن برای اینکه بتوانید با شرایط خود را تطبیق دهید، می‌توانید احتمال ابتلا به بیماری ارتفاع زدگی در کوهستان را کم کنید.
تمرین قبل از صعود
پیشنهاد می‌کنیم قبل از صعود به قله و قرار گرفتن در ارتفاعات بالا، حتما تمرینات مرتبطی داشته باشید. بهتر است پیاده‌روی‌های طولانی یا حتی دویدن را قبل از صعود به قله موردنظر خود تمرین کنید تا در کوهنوردی دچار مشکل نشوید. بسیاری از کوهنوردان تازه وارد برای اینکه بتوانند خود را برای صعود به قله موردنظر آماده کنند، پیاده‌وری‌های طولانی را تمرین می‌کنند. از آن‌جایی که برای صعود به ارتفاعات باید پیاده‌روی زیادی داشته باشید، حتما تمرین‌های پیاده‌وری طولانی و چند ساعته را در دستور کار خود قرار دهید.
تطبیق‌دادن بدن با محیط
قبل از هرچیزی، باید بدن خود را با محیط تطبیق دهید. به هیچ عنوان نمی‌توانید بدون انجام این کار به راحتی به ارتفاع موردنظر خود برسید. در غیر این صورت با افزایش ارتفاع بدن شما عملکرد طبیعی خود را از دست می‌دهد و به بیماری‌های شدیدی مبتلا می‌شوید. حتی امکان مرگ در این حالت نیز وجود دارد.
با آرامش و صبوری به ارتفاع موردنظر برسید
برای صعود به ارتفاع موردنظر اصلا عجله نکنید. برای جلوگیری از ارتفاع زدگی در کوهستان با آرامش و صبوری به ارتفاع موردنظر خود برسید؛ حتی اگر نفس نفس می‌زنید، سرعت صعود را کم کنید و بسیار آرام‌تر راه بروید. همانطور که گفته شد، هر روز بیشتر از 300 متر بالاتر نروید. با هر 1000 متر افزایش ارتفاع، حدود یک روز استراحت کنید و دوباره همین فرآیند را تکرار کنید. (اگر ارتفاع موردنظر بیش از 3000 متر است)
آب بنوشید
برای جلوگیری از ارتفاع زدگی و کم‌کردن احتمال ابتلا به آن، آب زیادی بنوشید. البته این زیاد نوشیدن آب نباید از مقدار موردنظر بیشتر شود. بین 2 الی 4 لیتر در طول روز برای افرادی که در ارتفاعات بالا هستند، مناسب است. اگر بیش از این مقدار آب بنوشید، عملکرد بدن از حالت طبیعی خود خارج می‌شود.
قرص‌های خواب‌آور یا الکل مصرف نکنید
در ارتفاعات به هیچ عنوان قرص‌های خواب‌آور یا الکل مصرف نکنید. قرص‌های خواب‌آور مانند دیفن هیدرامین می‌تواند مشکلات خواب شما را بیشتر کند و عملکرد مناسب بدن را از بین ببرد. نمی‌توانید با مصرف این موارد، صعود خوب و بی‌دردسری داشته باشید.
روش درمان ارتفاع زدگی در کوهنوردی
بدون شک بهترین راه درمان ارتفاع زدگی در کوهستان، پایین آمدن از آن ارتفاع است. هرچقدر که نیاز است، از ارتفاع موردنظر پایین‌تر بیایید تا این بیماری درمان شود. حتی کوچک‌ترین کاهش ارتفاع هم می‌تواند تاثیر زیادی روی درمان بیماری بگذارد.
اگر نمی‌توانید ارتفاع را کاهش دهید، در همان ارتفاعی که هستید بمانید و استراحت کنید. به هیچ عنوان در شرایطی که مبتلا به ارتفاع زدگی هستید، ارتفاع را افزایش ندهید؛ همانطور که در ابتدا هم گفته شد، افزایش ارتفاع در این شرایط می‌تواند بیماری‌های شدیدتری را به همراه داشته باشد و حتی باعث مرگ کوهنورد شود.
برای درمان ارتفاع زدگی در کوهنوردی حتما استراحت کافی را داشته باشید و تمام موارد خود مراقبتی را رعایت کنید. مایعات را به مقدار لازم بنوشید و حتما تغذیه مناسب داشته باشید. در برخی موارد قبل از اینکه احساس گرسنگی کنید، میان‌وعده‌ای بخورید تا انرژی لازم را دریافت کرده و درمان این بیماری را تسریع کنید. نوشیدن آب به اندازه کافی برای درمان این بیماری بسیار ضروری است. حتی اگر تشنه نیستید، باز هم آب بنوشید تا به مقدار 2 تا 4 لیتر مصرف آب در روز برسید.
استفاده از قرص‌های ارتفاع زدگی هم می‌توانند تا حدی از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنند. البته توجه داشته باشید که نمی‌توانید خودسرانه این قرص‌ها را مصرف کنید و حتما با یک متخصص در این زمینه مشورت نمائید.
اگر این موارد را رعایت کردید، به هیچ عنوان نگران نباشید چرا که بعد از گذشت یک یا دو روز، به راحتی به حالت طبیعی خود باز می‌گردید.
