بر اساس سیستم لایه بندی پوشاک در کوهنوردی و سایر ورزش های فضای باز، پوسته یا همان کاپشن کوهنوردی، لایه بیرونی لباس بالاتنه ماست که وظیفه محافظت از بدن در برابر عوامل محیطی مانند باد و بارش برف و باران را برعهده دارد. به همین لحاظ یک کاپشن کوهنوردی بایست دارای ویژگی های اصلی ضدآب و ضدباد بودن باشد.

اما یک تفاوت بزرگ کاپشن کوهنوردی نسبت به کاپشن های شهری در این است که ما از این پوشاک در حین فعالیت های ورزشی متوسط تا شدید استفاده می کنیم. به دلیل فعال بودن، بدن شروع به تعریق می کند و در نتیجه نیاز است که لایه مختلف پوشاک از جمله لایه بیرونی دارای تنفس باشند. این تنفس باعث می شود رطوبت ناشی از تعریق به بیرون هدایت شده و به دلیل عرق کردن خیس نشویم.

یکی از واژه های رایج درباره کاپشن کوهنوردی استفاده از کاپشن گورتکس می باشد. لازم است توجه کنید که پارچه گورتکس یکی از منسوجاتی است که از آن برای تولید انواع کاپشن کوهنوردی استفاده می شود. اما پارچه های دیگر با خاصیت تنفسی در بازار وجود دارد که آنها نیز خاصیت تنفسی و ضدآب بودن را دارند.

انواع کاپشن کوهنوردی

به طور کلی ۴ نوع از این وسیله توسط تولید کنندگان ارایه شده است.

• سافت شل
• کاپشن عایق متوسط
• هارد شل
• کت پر سنگین یا کاپشن پارکا

انتخاب کاپشن کوهنوردی مناسب به محل صعود، زمان سال و میزان هزینه ای که در نظر دارید بستگی دارد. نیازی به گفتن نیست که بهترین تجهیزات کوهنوردی، ارزانترین در بازار نیستند.

در اینجا خلاصه ای از انواع کاپشن کوهنوردی آورده شده است که باید در مورد آنها بدانید.

کاپشن کوهنوردی – سافت شل SOFT SHELL JACKET

کاپشنهای پوسته نرم یا سافت شل بهتر است نسبتا نزدیک به پوست بدن پوشیده شوند. در حالت ایده آل پس از بیس لایر و یک لایه میانی(گرمایی) نازک، انواع سافت شل را می پوشند.

چرا به سافت شل نیاز دارید؟ ایده موجود در اینجا این است که این لایه تنفس خوبی دارد و می تواند عرق بدن را به شکل موثر دفع کند، در حالی که بدن کوهنورد را در برابر باد و باران تا حدودی محافظت خواهد کرد.

خرید لایه سافت شل به عنوان اولین کاپشن کوهنوردی توصیه نمیشود. این لایه را پس از تهیه لایه عایق و لایه هاردشل(پوسته سخت) خریداری کنید، چرا که این دو نوع ضروری هستند.

کاپشن عایق متوسط

کاپشن عایق متوسط در اصل یک لایه میانی گرم است که از الیاف پر یا منسوجات مصنوعی تولید میشود. به این لایه، کت پر سبک یا کت پر زیر گورتکس هم گاها گفته میشود.(در صورت استفاده از پر)

انواع پر با اینکه به دلیل وزنشان گرمترند، اما در هنگام خیس شدن عمل نمی کنند و فقط در هوای خشک قابلیت استفاده دارند. به علاوه اینکه شستشوی آنها دشوار است. در عین حال کاپشن های پر شده از الیاف مصنوعی در زمان خیس شدن عملکرد بهتری داشته و به گرانی انواع پر نیستند. البته سنگین تر خواهند بود.

همچنین باید بین انواع کاپشن های عایق متوسط از نظر وزنی انتخاب کنید. انتخاب یک مدل با وزن متوسط نقطه شروع خوبی برای اولین خرید شما از این لایه پوشاک می باشد.

یک کت پر متوسط را می توان در هوای خشک روی لایه سافت شل یا در هوای بارانی در زیر لایه هارد شل پوشید. انتخاب سایز مناسب می تواند روی گرمای ایجاد شده توسط این نوع کاپشن کوهنوردی تاثیر به سزایی داشته باشد. بر اساس هدف استفاده تان سایز مورد نظر را انتخاب کنید. مچ دست، یکی از نقاط هدر رفتن حرارت بدن می باشد. پس در زمان انتخاب کاپشن کوهنوردی به اندازه بودن آستین ها توجه داشته باشید.

کاپشن هارد شل(پوسته سخت)

کاپشن پوسته سخت یا هاردشل یک قسمت ضروری از تجهیزات کوهنوردی است. این لایه بیرونی ضد آب و ضد باد شماست که بدنتان را در هنگام مقابله با شرایط بارش و باد در کوهها حفظ می کند. در مقایسه با یک بارانی معمولی، این کاپشنها مقاومت و تنفس بسیار بیشتری دارند، اما گرانتر هم هستند.

اکثر انواع پوسته سخت از پارچه گورتکس یا مواد مشابه (پارچه قابل تنفس و ضد آب) تولید میشوند. سپس این ژاکتها را با پوشش مقاوم در برابر نفوذ آب (DWR) می پوشانند. این ترکیب باعث میشود که عرق از بدن شما خارج شده و لباسهای زیرین خشک بمانند، در حالی که باد و باران وارد آن نخواهد شد. بهتر است کاپشن هارد شل خود را تمیز نگه دارید، چرا که خاک باعث از بین رفتن لایه ضدآب میشود.

کت پر سنگین MOUNTAINEERING PARKA JACKET

کت پر سنگین یا کاپشن کوهنوردی پارکا یک نوع کاملا خاص از پوشش کوهنوردی است. اگر تصمیم به صعود اورست دارید، حتما به آن نیاز خواهید داشت. این نوع کاپشن ها برای دمای بسیار سرد، صعودهای زمستانی چند روزه یا سفر به بالای ۶۰۰۰ متری و قطبی تولید میشوند.

کت پرسنگین، آخرین نوع کاپشنی است که باید تهیه کنید. این ها، حجیم و بسیار گرم هستند. در واقع نسخه های سنگین تری از کاپشن عایق متوسط می باشند. به طور معمول از پر با فیل پاور ۸۰۰ یا بیشتر برای پر کردن این نوع کت پر استفاده میشود.

نکات مهم برای انتخاب کاپشن کوهنوردی

هنگام خرید کاپشن کوهنوردی به عنوان یک لایه ضد آب، پارچه با کیفیت اولین چیزیست که باد در نظر بگیرید. پارچه های گورتکس از شناخته شده ترین منسوجات مورد استفاده هستند. دقت داشته باشید که در بازار از برچسب گورتکس روی محصولات تقلبی نیز به مراتب استفاده میشود. در زیر لیستی از نکات مهم ارایه شده اند:

سایز مناسب

کوچک بودن کاپشن کوهنوردی باعث محدود شدن دامنه حرکتی به خصوص در صعودهای فنی و در زمان اضافه کردن لباس خواهد شد. در این صورت احتمال پاره شدن کاپشن نیز افزایش خواهد یافت و در برابر شرایط آب و هوایی آسیب پذیرتر خواهید بود.

بزرگ بودن کاپشن نیز باعث سرد شدن بدن میشود و در باد حس می کنید بادبان پوشیده اید. پارچه اضافی میتواند درون ابزار گیر کرده و مانع کار کردن شود.

زیپ های تهویه

کوهنوردی زمستانی کار دشواری است و حتی کوهنوردان ماهر با استفاده از بهترین سیستم های لایه بندی پوشاک هر از چندگاهی نیاز به سیستم تهویه خواهند داشت. ناحیه زیر بغل مکانی پرطرفدار برای زیپهای تهویه هستند، چرا که در این قسمت بدن امکان گرم شدن بیش از حد وجود دارد.

در تابستان با وجود دمای هوای بیشتر نیاز به زیپهای تهویه ضروری تر است. یک راه هوشمندانه برای کنترل دمای بدن استفاده از زیپ جلوی کاپشن کوهنوردی است. تا نیمه پایین دادن زیپ باعث خنک شدن جریان خون در ناحیه قفسه سینه میشود. به این روش می توان تا حدودی دمای بدن را کنترل کرد. در زمان سرمای بیشتر و توقف برای استراحت زیپ را کاملا ببندید.

کلاه سازگار با هلمت(کلاه ایمنی)

استفاده از کلاه ایمنی یا هلمت در انواع صعودها مانند یخنوردی یا صعودهای فنی و… ضروری است. البته که این نوع کلاه شما را در برابر شرایط آب و هوایی و سرما محافظت نمی کند. بنابراین باید بتوانید کلاه کاپشن کوهنوردی را به راحتی روی هلمت قرار دهید. قابلیت تنظیم کلاه کاپشن به شما این امکان را می دهد که در زمان عدم استفاده از کلاه ایمنی بتوانید آنرا روی سرتان به خوبی فیکس کنید.

جیب های سازگار با کمربند و هارنس

با اینکه در زمان کوهنوردی چیزی زیادی در جیبها قرار نمی دهید، اما دسترسی مناسب به جیبهای کاپشن اهمیت دارد. بسیاری از جیبهای کاپشن های غیرفنی در اطراف لگن درست در جایی که کمربند کوله و هارنس قرار می گیرد، دوخته شده اند. در نتیجه جیب کاپشن هایی که بر اساس کوهنوردی طراحی شده اند، در قسمتی بالاتر از کمربند و هارنس قرار خواهند گرفت.

گتر کمر – Powder Skirt

در شرایط زمستانی، حفظ هوای بیرون لباس و گرم و خشک ماندن حیاتی است. داشتن گتر کمر در قسمت داخلی کاپشن کوهنوردی کمک زیادی به حفظ شرایط یا عدم ورود برف و سرما می کند. بسیاری از کاپشنهای فنی قابلیت متصل کردن گتر کمر به شلوار را دارند. مدلهای دیگر نیز از لبه های کشدار استفاده کرده اند. برخی از انواع گترهای کمر قابل جدا شدن هستند.

کشیدن زیپها

باید به راحتی بتوانید زیپ کاپشن را با دستکش بالا و پایین کنید. امکان تنظیم راحت زیپها در زمانی که کوله روی دوش دارید و یا هارنس پوشیده اید با وجود داشتن دستکشهای سنگین اهمیت دارد. جنس زیپ را به دقت بازرسی کنید.