کشور عزیزمان؛ ایران، سرزمین پهناوری است که از شمال تا جنوبش مملو از کوهستانهایی با شکل و شمایل متفاوت است. قلههایی فنی و حرفهای که در ارتفاعات مختلف در دل کوهستانهای ایران جا خشک کردهاند. در این بلاگ قصد داریم به صورت لیست چندتا از سختترین قلههای ایران را برای کوهنوردان و صخرهنوردهایی که به دنبال چالش بیشتر و کسب تجربههای هیجان انگیزتری هستند، معرفی کنیم تا لذت صعود به قلل فنی و حرفهای را بچشند.
۰۱
دماوند
هرگاه صحبت از کوه و قلههای ایران میشود، نام دماوند اولین اسمی است که در ذهن هر فرد نقش میبندد. قله دماوند با ارتفاع ۵۶۱۰ متر، بلندترین قله ایران به حساب میآید. هر کوهنوردی که قصد صعود به این کوه سرفراز را دارد، قبل از هر چیزی باید مطمئن شود که در ارتفاع بالا دچار ضعف، کمبود اکسیژن، حالت تهوع و سردرد نمیشوید. ارتفاعزدگی را جدی بگیرید، در صورت بروز این عوارض نه تنها از صعود باز میمانید، بلکه بقیهی اعضای گروه را درگیر وضعیت جسمی خود میکنید.
بنابراین اگر برای اولین بار قصد پیمایش دارید، حتماً قبلش چند کوه مرتفع دیگر را امتحان کرده باشید. دماوند از لحاظ فنی بودن خیلی دشوار نیست، تمام سختی این کوه به دلیل ارتفاع بالا و عدم اکسیژن شکل میگیرد.
۰۲
علم کوه
دومین قلهی مرتفع ایران علم کوه است که با ارتفاع ۴۸۵۰ متر، در استان مازندران واقع شده است. علم کوه از آن دسته قلههایی است که صعودش بدون ریسک و خطر نخواهد بود، زیرا از لحاظ فنی، علم کوه از فنیترین قلهی ایران به حساب میآید. همانطور که واضح است برای فتح کوههای فنی به طور حتم باید مهارت سنگنوردی و صخرهنوردی را داشته باشید تا بتوانید پا به مسیر پیمایش و صعود بگذارید.
خیلی از کوهنوردان معتقدند علم کوه برای ایران مانند قلهی کی۲ برای جهان است! بنابراین با ساده انگاری خودتان را اسیر کوهستان نکنید! در سالهای زیادی شاهد از دست دادن کوهنوردان در این کوه بودیم. بدون آگاهی کامل عزم صعود را جزم نکنید تا قربانی صخرههای خشن علم کوه نشوید.
منظور از آگاهی تنها به همراه داشتن تجهیزات مناسب یا بلد بودن نقشه راه نیست؛ شاید فاکتوری که گاهی اوقات پشت گوش میاندازید، اصلیترین باشد؛ فاکتور چک کردن آبوهوای منطقه در روزهای صعود بسیار حائز اهمیت است.
در سالهای قبل شاهد از دست دادن کوهنوردان حرفهای در این منطقه بودهایم. کسانی که بارها تجربهی صعود داشتند و در زمستان دچار یخزدگی شدند و پیکر بی جان آنها توسط نیروهای امدادی هلال احمر به پایین آورده شد.لطفاً هیچگاه به تجربهی خود، مغرور نشوید و همیشه تمام جوانب را در نظر را بگیرید.
۰۳
کول جنو یا جنون
شرقیترین قله خط الرأس اشترانکوه، قله کول جنون است که به عنوام فنیترین قلهی رشته کوه زاگرس شناخته میشود. کول جنو بسیار بهمنخیز است و هربار با فرو ریختن بهمن، صدای هولناک و مهیبی به وجود میآید. افراد بومی و محلی در گذشته معتقد بودند صدای جن و روح است؛ به همین دلیل هم نام این کوه مرتفع کول جنو به معنای “خانه جنها” گذاشته شده است.
کول جنو کوه صخرهای است که از جانب شمال غرب به قله شاه تخت و از جانب جنوب شرق مسیر خط الرأس با کاهش تدریجی ارتفاع به جاده شول آباد میرسد. البته مسیرهای صعود راحت و غیرفنی نیز دارد. از جمله مسیر شصت خدا که در فصل بهار با حرکت روی برف، مانند خیلی از کوههای دیگر، در تابستان از روی پاکوب می توان به نزدیکی تیغه قله رسید. از سمت راست تیغه نیز مسیر معمولی می توان پیش گرفت و در مکان پله ای و مناسب ، سوار بر تیغه شد و به ۱۵۰ متری قله رسید . پس اصطلاح “فنی ترین قله زاگرس” درست به نظر نمی رسد.
به نظر می رسد عمده دلیل اینکه اغلب کوهنوردان این تیغه را انتخاب می کنند زیبایی و هیجان انگیز بودن این تیغه است. البته اگر در زمستان قصد صعود داشته باشید، حقیقتا یکی از سختترین قلهها برای فتح محسوب میشود.
۰۴
سبلان
بعد از دماوند و علم کوه، نام سبلان به عنوان سومین کوه مرتفع ایران، میدرخشد. البته این کوه مانند قلهی کول جنو و علم کوه فنی نیست، اما مثل دماوند به دلیل ارتفاع و طولانی بودن مسیر به قدرت جسمی بالایی نیاز دارد. میتوان گفت صعود به سبلان خیلی دور از دسترس نیست، با تمرین مداوم و بررسی کردن مسیرهای صعود به این قله، میتوانید با توجه به قدرت و توانایی خودتان و زیر نظر مربیان و کوهنوردان حرفهای، به صعود قله سبلان بپردازید.
۰۵
سهند
عروس قلههای ایران با ارتفاع ۳۷۰۷ متر در جنوب شهر تبریز، در بین رشته کوههای البرز قرار گرفته است. ارتفاع قله سهند نسبت به قلل دیگری که تا الان معرفی کردیم، کمتر است. اما به دلیل قرارگیری سهند در منطقه آذربایجان، دمای آن همیشه تا حد خاصی پایین است و حتی در فصل تابستان نیز برف دارد، بنابراین صعود در زمستان عملاً ریسکی و خطرناک خواهد بود به همین دلیل به عنوان یکی از سختترین قلههای ایران در لیست قرار گرفته است. حتماً حواستان باشد برای صعود به این قله، تجهیرات گرمایشی را در اولولیت قرار دهید تا دچار یخزدگی و سوانح بعد از آن نشوید.
۰۶
رشته کوه دنا
در بین مردم جا افتاده که دنا قله است اما این اصلاً درست نیست! دنا نام رشته کوهی در زاگرس است. دنا ۵۲ قلهی بالای ۴۰۰۰ متر دارد! که بلندترین آن قله قاش مستان با ارتفاع ۴۴۵۹ میباشد. پس از این به بعد حواستان باشد دنا نام یک قله نیست بلکه اسم رشته کوهیست که با چین خوردگیهایش در زاگرس نشسته است. از قلههای معروف رشته کوه دنا میتوانیم به برج آسمانی، مورگل، قزل قلعه، کل بلبل، حوض دال مرکزی، پن رو، قاش و … اشاره کنیم؛ به همین دلیل است که دنا یکی از مناطق حفاظت شده در کشور محسوب میشود.
۰۷
سنبران
اشترانکوه از دیگر کوههای مرتفع ایران است که طول آن به ۵۰ کیلومتر میرسد. این رشته کوه فاصله بسیار نزدیکی با شهرستان ازنا در استان لرستان دارد. بلندترین قله رشته کوه اشترانکوه، قله سنبران با ارتفاع ۴۱۵۰ متر است. از لحاظ سختی با صخرهنوردی مواجه نخواهید شد، اما قسمتی از سنبران شیب بسیار تندی دارد که به گرده ماهی معروف است. داشتن عضلات قوی از اصلیترین نیازهای صعود به سنبران است؛ در غیر اینصورت قادر به پیمایش مسیرهای طولانی و پرشیب سنبران نخواهید بود.
کوههای فنی یا کوههای مرتفع؟
اگر بخواهیم مرتفعترین کوههای ایران را نام ببریم، نیازمند به لیست و توضیحات مفصل دیگری داریم که در اینجا گنجایش ندارد و اصلاً قصد ما معرفی ارتفاع کوهها نیست! در این بلاگ تلاش شد تا فنیترین کوههای ایران مورد بررسی قرار گیرد؛ البته هر کوهی با توجه به موقعیت جغرافیایی و نوع تیغه و پرتگاهها، سختیهای خاص خودش را دارد و هیچ صعودی را بدون تجربه و راهنما پیشنهاد نمیکنیم.
اگر قصد صعود به کوههای بالای ۴۰۰۰ متر را دارید، برای اولین بار حتماً در فصل تابستان و در گروههای مطمئن پیمایش را شروع کنید تا اول قدرت بدنی و ذهنی خودتان را تست کنید و در عین حال با سختیهای مسیر آشنا شوید. همیشه یادتان باشد صعود تابستانی با صعودهای زمستانی اصلاً قابل قیاس نیست! سختیهای مسیر در برف و کولاک مسئلهی مهمی است که خیلی از اوقات نادیده انگاشته میشود. هر سال شاهد صعود صدها کوهنورد به قله دماوند و علم کوه هستیم؛ اما در زمستان متأسفانه با خبر تأسف برانگیز حوادث صعود در همین دو کوه مرتفع، روبهرو میشویم.