کوهنوردی در فصل خزان
دسته‌بندی تغییرات آب و هوا کوهنوردی در فصل پاییز
پیش بینی های میان مدت
آگاهی کلی از شرایط جوی شامل دما، بارش، باد و… جهت برنامه ریزی
پیش بینی های کوتاه مدت
آگاهی نسبتاً دقیق تر از شرایط جوی شامل دما، بارش، باد، سوزباد و همچنین پدیده های مخرب و مخاطره های احتمالی قابل پیش بینی مانند صاعقه، بهمن، طوفان و … .
پیش بینی های خیلی کوتاه مدت
در خصوص مورد سوم که یکی از مهم ترین انواع پیش بینی تغییرات آب و هوا هنگام کوهنوردی در فصل پاییز، به ویژه در نواحی کوهستانی است؛ علاوه بر آگاهی از تغییرات شرایط جوی و مخاطره های راه و ضمن آشنایی با دانش مقدماتی هواشناسی، باید نسبت به دگرگونی ناگهانی هوا و نشانه های تغییراتی مانند میزان وزش باد، شرایط ابر و… شناخت داشته باشید.
پس کوشش کنید که در دانش هواشناسی به خصوص درباره کوهنوردی کوهنوردی در فصل پاییز، آن اندازه که مورد نیاز کوهنوردی است آگاهی به دست بیاورید و ابرها را بشناسید. شناخت شرایط جوی می تواند شما را از شر دشمن بالقوه یک کوهنورد، که آب و هوای نا سازگار است نجات دهد و با پیش بینی شرایط سخت خود را برای آن آماده کنید.
بنابراین ضرورت آموزش کوهنوردان در زمینه هواشناسی اجتناب ناپذیر و از مهمترین پایه های کوهنوردی و طبیعت گردی است. چه بسا آموزش پدیده های هواشناسی در بسیاری موارد منجر به اخذ تصمیم درست در عرصه کوهستان و به حداقل رسیدن مخاطره و آسیب های ناشی از آن شده است.
این روزها به لطف نرم افزارها و ماهواره های مختلف به دست آوردن وضعیت جوی منطقه مورد نظر اصلاً کار دشواری نیست و در اکثر مواقع پیش بینی های مربوط به آب و هوای کوهنوردی در فصل پاییز درست است. هم چنین پیش بینی های صادر شده هر روزه در تمامی روزهای سال (درقالب پیش بینی پنج روز آینده) در سایت سازمان هواشناسی کشور با آدرس irimo.ir یا havakouh.com که سایتی مناسب برای کوهنوردان با انتخاب شرایط جوی اختصاصی قله ها می باشد؛ بارگذاری می شوند.
با سرد شدن هوا، مسائل حیاتی و مهمی با کوهنوردی در فصل پاییز ادغام می شوند که توجه کردن به آنها باعث می شود سالم تر و با انگیزه در فصلول سرد سال به کوهپیمایی خود ادامه دهید.
- رعایت ایمنی
- هیدراتاسیون
- کمک های اولیه
- محافظت از آفتاب
- مدیریت زمان
- لوازم نور پردازی
- جهت یابی
- انتخاب کوله پشتی
- پوشش
رعایت ایمنی در آب و هوای پاییز
سقوط مهم ترین خطری است که کوهنوردان در مسیر با آن رو به رو هستند و برای جلوگیری از این اتفاق دل خراش باید نکاتی را رعایت کنند.
همه کوهنوردی در فصل پاییز را با صحنه های زیبای برگ ریزان به یاد می آورند؛ اما همین زیبایی می تواند برای کوهنوردان بسیار خطر آفرین و کشنده باشد. این برگ ها می توانند سطح زمین را بسیار لیز و لغزنده کنند و باعث سقوط شوند. هم چنین در صورت ازدیاد برگ ها ناهمواری هایی مثل ریشه ی درختان بر روی زمین یا گودال های کوچک و بزرگ دیده نمی شود؛ پس اینجاست که برای رعایت ایمنی، یک بار دیگر باتوم به کمک شما می آید تا قبل از برداشتن گام هایتان سطح زمین را چک کنید.
علاوه بر این، فصل بارندگی ها آغاز شده و این بارندگی ها خصوصاً خیس شدن صخره ها و سنگ ها موجب لغزندگی می شود، که خطر سقوط را افزایش می دهد. خصوصاً اگر شما هم جزء آن دسته از افراد باشید که اهمیت یک کفش خوب را دست کم بگیرید!
خطر رعد و برق در کوهنوردی از اصلی ترین خطرات نیست، اما در صورت وقوع، قطعاً خطرناک ترین اتفاق ها می تواند باشد؛ که هنگام کوهنوردی در فصل پاییز احتمال آن دو چندان خواهد شد! رعد و برق تخلیه الکتریکی درون یک یا چند ابر و یا بین ابر با هوا می باشد، اما صاعقه تخلیه الکتریکی ابر با زمین است. بدیهی است که کوهنوردان و کسانی که در فضای باز قرار دارند در معرض صاعقه هستند.
برای در امان ماندن از این خطر، اطلاعات و دانش شناخت ابرها باز هم به کمکتان خواهد آمد! ابرهای سیاه به همراه افزایش باد خبر از نزدیک بودن شروع صاعقه است. پس جوانب احتیاط را رعایت کنید.
دستگاه های الکتریکی خود را خاموش کنید و به اجسام فلزی نزدیک نشوید. به سرعت یک محل خشک پیدا کنید و اگر طنابتان خیس یا مرطوب شده آن را از خود دور کنید و کلاً از آب و هر چیز خیس فاصله بگیرید. در زمان رعد و برق پیشنهاد می شود که پراکنده شوید تا در صورت برخورد صاعقه به یک فرد بقیه صدمه نبینند و بتوانند به او امداد رسانی کنند.
در فضای باز بهترین کار، رفتن به نواحی پست تر و چمباتمه زدن بر روی مواد عایق، ابزار الاستیکی، فوم کیسه خواب یا زیرانداز است و نباید به درختان بلند پناه برد. تقریباً ۲۵% قربانیان آذرخش کسانی هستند که زیر درختان پناه می‌برند.
خطر سیل را از یاد نبرید!
همیشه به دنبال باران در ارتفاعات بالاتر احتمال جاری شدن سیلاب های ناگهانی هنگام کوهنوردی در فصل پاییز وجود دارد. حرکت آب همراه گل و لای در اثر ریزش باران شدید، شکسته شدن سد یا آب شدن سریع برف را سیل گویند. برای دور بودن از این بلای طبیعی باید مسیرها را از روی یال ها انتخاب کرد. نکته مهم دیگر این که در بعضی از فصول که احتمال باران به صورت رگبار می باشد به داخل دره هایی که راه فرار ندارند نروید و در قسمت های بالایی رودخانه حرکت کنید.
عوامل کاهش ديد در طبیعت
در طبیعت گاهی شرایطی پیش می آید که دید کم می شود، که این شرایط می تواند ناشی از رطوبت یا گرد و خاک باشد. این کاهش دید باعث اشتباه در جهت یابی می شود. اما از دیگر عواملی که دید را در اثر رطوبت کم می کند، انواع مه می باشد. مه در اثر سرد شدن و به اشباع رسیدن هوای مرطوب معمولاً در هوایی آرام و پایدار رخ می دهد. علت اصلی تشکیل انواع مه؛ کاهش دما، افزایش رطوبت و کاهش وزش باد است. در ادامه انواع مه عنوان می شود.
مه تابشی (Radiation Fog)
هنگامی که هوای مرطوب در مجاورت زمین در شبی بدون باد و ابر، سرد می شود مه تابشی به وجود می آید. این مه معمولاً ساکن است و تا ارتفاع کمی از سطح زمین قرار دارد. بیشتر در شب ها و قبل از طلوع خورشید ایجاد می شود و با تابش خورشید که زمین و محیط گرم می‌شود، به بالا حرکت کرده و از بین می رود. مه جنگل ها بیشتر از این نوع است.
مه دره ای (Valley Fog)
نوعی از مه تابشی است که در کوهستان ها به وجود می آید. زمانی که هوا در شیب های فوقانی کوه بعد از غروب خورشید شروع به سرد شدن می کند، هوا متراکم و سنگین می شود و به سمت کف دره حرکت می کند. به علت سرد بودن کف دره هوا اشباع شده و مه تشکیل می شود و معمولاً بعد از طلوع خورشید به سرعت از بین می رود. مه دره ای، مثل مه تابشی به سمت بالا حرکت نمی کند و چنان چه شخصی در این نوع مه گرفتار شود، بایستی به ارتفاعات رفته تا از شرایط مه خارج شود.
مه فراشیبی (Upslope Fog)
یکی از انواع مه را که گاهی اوقات از آن با نام مه کوهستان نیز یاد می شود، مه فراشیبی می نامند. همان گونه که از نام این مه پیداست، بیشتر در شیب ها شاهد حضور مه فراشیبی هستیم. در دامنه تپه ها هوا بر اثر کاهش فشار و افزایش دما به سمت بالا گسترش پیدا می کند و در نتیجه خنک شده و حالتی شبیه به ابر را پیدا می کند که به آن مه فراشیبی گویند. کوهنوردها با چنین مه هایی بیشتر در فصل های پاییز و زمستان مواجه می شوند.
مه فرارفتی (Advection Fog)
اغلب مانند مه تابشی به نظر می رسد و نتیجه متراکم شدن آن است. ولی این متراکم شدگی به وسیله کاهش دمای سطح نیست بلکه بیشتر به وسیله حرکت هوای گرم و مرطوب روی سطح سرد است.
مه یخزن (Freezing Fog)
این پدیده زمانی رخ می دهد که قطرات آبی که مه از آن ها تشکیل می شود، آب فوق سرد باشند و با آن سطح یخ زده که تماس پیدا می کند منجمد شده و به یخ تبدیل شوند. دمای بسیار پایین هوا در ارتفاعات و بالا بودن رطوبت منطقه موجب تشکیل این نوع مه می گردد. این نوع مه می تواند اثرات فیزیولوژیکی بر بدن کوهنوردان داشته باشد، زیرا کوهنورد باید در چنین شرایطی جهت تنفس ذرات آب فوق سرد را به داخل ریه فرو برد که در نهایت باعث اختلال در عملکرد ریه و مغز می گردد.
کولاک (برف وزان)
همان طور که از اسم آن پیداست، پدیده ای است که به دلیل وزش باد شدید بر پشته های برف به وجود می آید. یعنی برفی که در اثر باد، وزیده می شود. اما بسیاری از افراد، بارش برف همراه با باد شدید را نیز کولاک می نامند.
کولاک برف هم می تواند از برف انباشته روی زمین شکل بگیرد و هم برفی که در حال بارش است، در هر دو صورت سرعت بالای وزش باد باعث شکل گیری کولاک می شود. بنابراین در بسیاری موارد که بارشی در منطقه اتفاق نمی افتد و آسمانی صاف قابل مشاهده است، به سبب وزش باد شدید یا خیلی شدید کولاک اتفاق می افتد.
این شرایط در فصول پاییز تا اوایل بهار به سبب وزش باد گرم شدید در ارتفاعات البرز مشهود و یکی از مخاطره های رایج است. کوهنوردان باید توجه داشته باشند که در زمان کولاک یا بوران علاوه بر کاهش دید افقی، شرایط سوز باد و کاهش دمای احساسی نیز وجود دارد و در نتیجه خطر هیپوترمی (سرمازدگی) نیز ممکن است به وجود آید. هیپوترمی یا سرمازدگی یک بیماری خطرناک است، چون بر توانایی تفکر شفاف شما تأثیر می‌گذارد و به دنبال کاهش دمای بدن باعث آسیب به همه ی اندام‌ها و اختلال کارکرد آنها می‌شود.
کمک های اولیه
به دلیل مخاطراتی که در شش ماه دوم سال شما را تهدید می کند، یکی از لطف های بزرگی که می توانید در حق خود و همراهانتان کنید، به همراه داشتن کیف کمک های اولیه است. مقاله “اهمیت جعبه کمک های اولیه” گنجینه ای کامل از این محصول پر کاربرد است، به هین دلیل خواندن آن را به شما توصیه می کنیم.
در مقابله با اتفاقات ناگوار سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید! قطعاً الان پیش خودتان می گویید که فقط به حرف آسان است اما تنها با کنترل خود در این شرایط و پیدا کردن بهترین راه حل می توانید جان خود را نجات دهید!
فراموش نکنید که یک صعود به معنای شروع تا پایان مسیر است و صرفا رسیدن به مقصد، هنر نیست! پس در طول مسیر از بدن خود مراقبت و به آن توجه کنید.
هیدراتاسیون
آب هنوز عنصر اصلی زندگی است حتی اگر در پاییز به اندازه تابستان عرق نکنید! متأسفانه در هوای سرد، انسان‌ها زیاد احساس تشنگی نمی‌کنند، اما بدن، واقعاً نیاز به آب دارد. با دور شدن از هوای گرم سال و سرد شدن هوا، بسیاری از افراد فراموش می کنند که نوشیدن آب را در برنامه ی خود جای دهند. احتمال می دهیم این افراد از مضرات بی آبی بدن کوهنوردان بی خبر هستند.
محافظت از آفتاب
امیدواریم شما هم گول سرد شدن هوا را نخورید! زیرا ممکن است هوا رو به سردی برود اما خورشید هنوز هم در آسمان باشد. پس عینک آفتابی و کلاه آفتابگیر و حتی کرم ضد آفتاب را در کوله پشتی خود قرار دهید.
مدیریت زمان
در فصل تابستان ممکن است شما تا ساعت ۹ غروب مشغول کوهپیمایی شوید و به دلیل داشتن نور کافی حتی متوجه گذر زمان نشوید! اما در فصل پاییز نیاز دارید که برنامه ریزی دقیق تری برای زمانتان داشته باشید و طبق آن نیر عمل کنید تا بتوانید به موقع به مقصد برسید.
با گذر هر روز از فصل پاییز، هرچه چشم اندازهای طبیعت زیبا تر شود روزها نیز کوتاه تر می شوند پس هشدار می دهیم که مراقب باشید لذت بردن از طبیعت زیبا، حواس شما را از پیگیری زمان پرت نکند و به تاریکی برخورد نکنید!
لوازم نورپردازی
با کوتاه تر شدن روز های پاییزی و شب های طولانی تر، شما باید به فکر منابع روشنایی باشید تا در صورت برخورد به تاریکی بتوانید به خوبی شرایط را کنترل و مدیریت کنید.
ممکن است تصور کنید که با دارا بودن چراغ قوه گوشی های همراه، دیگر نیاز به منبع نور ندارید اما فراموش نکنید از گوشی خود برای تماس، گرفتن عکس و فیلم برای ثبت کردن لحظه های زیبایتان، نیز استفاده می شود. ممکن است زمانی که به چراغ قوه نیاز مبرمی دارید به سادگی خاموش شود. پس حتماً یک چراغ قوه در کوله پشتی خود قرار دهید! اگر در حین حرکت به دستان خود نیاز دارید، پیشنهاد می کنیم از یک هدلایت (چراغ پیشانی) استفاده کنید تا دستانتان در حین حرکت آزاد باشد.
جهت یابی
یکی از دشوار ترین لحظه های یک کوهنورد گم شدن در کوهستان است. داشتن یک راهنما یا کسی که مسیر را به خوبی بشناسد در کوهستان بسیار حائز اهمیت است. اما ابزارهای جهت یابی نیز می توانند شما را به خوبی راهنمایی کنند. این ابزار معمولاً شامل نقشه، قطب نما و ردیاب GPS می باشند. در این شرایط، تنها ردیاب های کوهنوردی می تواند هر لحظه همراه شما باشند و دیگران را از خطراتی که با آن رو به رو هستید، مطلع کنند.
انتخاب کوله پشتی
این کوله پشتی همیشه در صحنه! هر چه از مزیت های انتخاب کوله پشتی درست و تاثیرات آن بر روی کیفیت روزتان بگوییم باز هم جای گفتن دارد!
کوله پشتی، باید متناسب با قد و وزن و سن حمل کننده باشد. هم چنین کوله پشتی را باید مناسب با برنامه ای که می روید انتخاب کنید. در فصل پاییز به دلیل سردی هوا، اکثر برنامه ها به صورت یک روزه انجام می شود و از برنامه های چند روزه فاصله می گیرید. پس برای برنامه های این چنینی نیازی به حمل کوله پشتی های بزرگ و سنگین نخواهید داشت. علاوه بر این در مسیرهای کوهستانی یک روزه در فصل پاییز، نباید به اندازه چند روز غذا در اختیار داشت. بار اضافی، کوهنورد را خسته می‌کند و خستگی جسم، خستگی روح را نیز معمولاً به همراه دارد.
ضمن این که خوراکی زیاد در کوله پشتی، باعث زیاد خوردن و سنگین شدن معده و سختی در هضم غذا می‌شود. پس به همراه داشتن اغذیه سبک و پرانرژی مثل آجیل، بیسکویت و شکلات، خرما و… انتخابی عالی و سالم خواهد بود.
در نظر داشته باشید که لوازم کوله پشتی خود را به خوبی بسته بندی کنید زیرا باران های غیر منتظره در این فصل زیاد است. پس جوانب احتیاط را رعایت کنید تا از خیس شدن لوازم ضروریتان پیشگیری کنید. و حتما لوازم مورد نیازتان را قبل از برنامه چک کنید تا از سالم بودن آنها مطمئن باشید.
پوشش مناسب کوهنوردی در فصل پاییز
بارزترین تغییراتی که شما پس از عوض شدن فصل به آن رسیدگی می کنید، تغییر پوشش است. اگر در اوایل پاییز تصمیم به کوهپیمایی گرفتید، از قرار گرفتن پانچو در کوله پشتی تان اطمینان حاصل کنید.
بالاپوش های پلار خواص خود را بیشتر در این فصل نشان می دهند. این نوع از لباس ها گرمای بدن شما را حفظ می کنند و اجازه نفوذ سرما به بدن شما را نمی دهند.قطعاً جوراب و دستکش از مهم ترین گزینه های لیستتان است زیرا دست و پای شما اولین جاهایی هستند که دمای خود را فدای بقیه اعضای بدن می کنند و زودتر سرد می شوند. پس به حفظ دمای آن ها توجه ویژه ای داشته باشید!
به دلیل بارش های ناگهانی و غیر منتظره پیشنهاد می کنیم کاپشن ها و شلوار ضد آب به همراه داشته باشید تا از خیس شدن احتمالی جلو گیری کنید. چون خیس بودن در این فصل با بادهای موسمی همراه می شود؛ شما را در معرض بیماری و شرایط سخت قرار خواهد داد!
در نهایت به این موضوع توجه داشته باشید که اگر لباس خیلی گرم بپوشید در حین فعالیت مجبور به درآورن آن می شوید زیرا بسیار گرمتان خواهد شد و جلوی فعالیت شما را خواهد گرفت. اگر بخواهید لباسی انتخاب کنید که در آن آزادی کافی داشته باشید، سردتان می شود و به سلامت شما آسیب می رسد. پس بهترین راه لایه ای لباس پوشیدن است تا با کم و زیاد کردن لایه ها، آسایش خود را فراهم کنید.
تجربه حسین بهمنیار در کوهنوردی پاییزه
«حسین بهمنیار» هیمالیا نورد پر افتخار کشورمان، در تأکید و تکمیل این موضوعات در روزنامه خراسان اظهار داشت: هیچ گاه این اجازه را به خود ندهید که بدون داشتن راهنمایی باتجربه، نقشه یا کروکی معتبر و اطلاعات کامل پا در منطقه ای ناشناخته بگذارید. به خصوص در پاییز و زمستان و در هنگام وزش باد و بارش شدید باران، به هیچ وجه نباید درگیر صخره ها یا صعود از شیب های لغزنده و خیس شد، با این کار خودتان به استقبال خطر می روید! هنگام بارش شدید باران، تگرگ، مه غلیظ، گم شدن و اتفاق هایی از این قبیل عجولانه تصمیم نگیرید، اجازه ندهید نگرانی و آشفتگی بر تصمیم گیری شما اثر بگذارد، به سرعت فضای عاقلانه و آرامش را بر گروه حاکم کنید و اگر هوا نامساعد است و توانایی و امکانات رو به رو شدن با آن را ندارید، از راهی که آمده اید برگردید! وی با اشاره به این که همواره با گم شدن افراد نا آشنا با منطقه و کوه رو به رو می شویم اظهار می کند: باید یادتان باشد اگر راه را گم کردید، خونسردی تان را حفظ کنید. پیش از هر تصمیمی، با نقشه و قطب نما و سایر وسایل مشابهی که در اختیار دارید موقعیت خود را ارزیابی کنید، کسی نباید از گروه جدا شود. وی تصریح می کند: اگر امکانش وجود دارد از راهی که آمده اید برگردید، اگر امکان شب مانی برایتان وجود دارد و ضعف و خستگی در افراد مشاهده می شود، کار درست تر این است که هرچه سریع تر کمپ خود را برپا کنید! او بیان می کند: باز هم پاییز است و باران و خطر سیل! پس در فصول بارش، از روی یال ها مسیرتان را انتخاب کنید و از حاشیه رودخانه ها و دره ها دوری کنید. کوهنوردی در این فصل با رعایت این نکات بسیار لذت بخش و آسان است. جعبه کمک های اولیه تان را در خانه جا نگذارید و برای شب مانی تا جایی که امکان دارد، ارتفاعات کم را انتخاب کنید. چرا که در بلندی ها به خاطر وزش باد هوا سرد است. سعی کنید بدنتان با زمین در تماس نباشد و لباس اضافه بپوشید و پاهایتان را داخل کوله پشتی تان کنید و چای بنوشید! به لباس های کوهنوردی تان اهمیت دهید، چند لایه لباس نازک بهتر از یک لباس ضخیم است، زیرا هوای بین لباس ها مانع هدر رفتن گرما می شود، لباس نخی رطوبت را در خود نگه می دارد و گزینه مناسبی نیست، فراموش نکنید شلوار کوهنوردی با شلوار شهری فرق دارد! حواستان باشد لباس های بارانی، بادگیر، کلاه گرم و دستکش گرم را نباید فراموش کرد. او تصریح می کند: به جای یک جوراب از دو یا چند جوراب استفاده کنید تا قلب دوم تان از سرما در امان بماند
منبع :
تعداد بازدید:208
