دانستنی‌های نوشیدن آب در کوه‌نوردی

میزان نوشیدن آب در کوهنوردی ( فواید و مضرات)

دما، رطوبت، باد، ارتفاع، سطح تناسب اندام، میزان تعریق و میزان هیدراته بودن در ابتدای کوهنوردی، همه در تعیین مقدار آب مورد نیاز بدن نقش دارند. اگر زیاد عرق نمی کنید، ممکن است بتوانید هر یک تا دو ساعت یکبار نیم لیتر آب بنوشید. از سوی دیگر، اگر در گرمای اواسط تابستان از یک شیب آفتابی بالا می روید، ممکن است به بیش از یک لیتر آب در ساعت نیاز داشته باشید. بهترین راه برای فهمیدن میزان آب مورد نیازتان این است که میزان نوشیدنی و احساس خود را در طول مسیرهای پیاده روی تحت شرایط مختلف پیگیری کنید.

چه مقدار آب باید با خودتان حمل کنید؟

یکی دیگر از معمای رایج کوهنوردان در مسئله نوشیدن آب در کوهنوردی این است که چقدر مایع باید با خود حمل کنند. وزن آب در هر لیتر حدود 900 گرم است، بنابراین آب بسیار سنگین تر از غذا یا وسایل دیگر خواهد بود. اگر در طول روز به شش لیتر آب نیاز دارید، مهم است که از قبل برنامه ریزی کنید تا همه آن را به یکباره حمل نکنید.

کلید تصمیم گیری در مورد تعیین مقدار آب برای کوهنوردی این است که از قبل برنامه ریزی کنید. به نقشه ها و گزارش های سفر گذشته خود نگاه کنید تا دریابید که در مسیر شما منابع آب وجود دارد یا خیر. سپس تخمین بزنید که چقدر طول می کشد تا از یک منبع آب به یک منبع آب دیگر سفر کنید و بر اساس آن مقدار آبی را که باید برای کوهنوردی حمل کنید محاسبه کنید. در صورتی که خیلی در معرض نور مستقیم خورشید باشید، مقداری آب اضافی با خود حمل کنید.

 

برای اینکه بتوانید برای کوهنوردی آب را با خیال راحت از یک منبع آب پر کنید، به یک سیستم فیلتراسیون نیاز دارید. انواع مختلفی از جمله پمپ ها، فیلترهای گرانشی، کیسه های فشاری و فیلترهای UV Steripen وجود دارد. هر یک از این فیلترها می‌توانند آبی را که در نهر ها و یا دریاچه‌ ها وجود دارند، برای نوشیدن بی‌خطر کند. هرگز آب تصفیه نشده را به جز در مواقع اضطراری شدید ننوشید. کم آبی هر چقدر هم بد است، باز هم بسیار بهتر از ابتلا به انگلی مانند ژیاردیا است.

سیستم هیدراتاسیون در کوهنوردی ( فواید و مضرات)

در گذشته، بسیاری از راهنماها به سادگی از کوهنوردان می خواستند که از سیستم های هیدراتاسیون استفاده نکنند، بلکه بطری های آب را با خود حمل کنند. اعتقاد بر این بود که معایب سیستم های هیدراتاسیون بیشتر از مزایای آن است. از آنجایی که سیستم های هیدراتاسیون بهبود یافته و کمتر مستعد نشتی یا سوراخ شدن هستند، این موضع در حال حاضر تغییر کرده است. سیستم های هیدراتاسیون هنوز هم دارای اشکالاتی هستند، اما با توجه به شرایط، اقدامات احتیاطی و انتظارات مناسب، می توان از آنها به طور موثر در کوهنوردی استفاده کرد.

نگرانی های اصلی ما در مورد سیستم های هیدراتاسیون عبارتند از:

جیره ‌بندی آب در کوهنوردی

کوهنوردان فقط می‌توانند قبل از اینکه وزن آن ها سنگین شود، آب زیادی برای صعود حمل کنند. به طور معمول ما 2-3 لیتر آب را برای یک روز توصیه می کنیم. این مقدار زیاد است، به همین دلیل کوهنوردان باید آن را جیره بندی کنند. به عنوان مثال، 2 لیتر به کوهنوردان اجازه می دهد 1/3 لیتر آب را در هر بار استراحت مصرف کند. اگر کوهنوردان به طور مداوم از یک سیستم هیدراتاسیون خود بنوشند، ممکن است تا آب ذخیره خود را از دست بدهند و ممکن است مجبور شوند بدون اینکه آبی برایشان باقی بماند به مسیرشان ادامه دهند.

عوامل حواس پرتی

تلاش برای روشن و خاموش کردن شیلنگ هیدراتاسیون و نوشیدن از آن در هنگام کوهنوردی ، حواس را از کوهنوردی، زمین و وضعیت کلی منحرف می کند. هنگامی که کوهنوردان طناب خود را راه اندازی می کنند و در حال صعود هستند، هر یک از اعضای تیم به همه افراد دیگر تکیه می کنند تا هوشیار باشند و به مسیر خود ادامه دهند و باعث سقوط یک دیگر نشوند. شیلنگ هیدراتاسیون عاملی است که از این امر منحرف می شود و راه حل این است که یا شیلنگ را در داخل بسته (جایی که قابل دسترس نیست) در زمین های کوهنوردی قرار دهید یا کوهنوردان به دقت خطرات زمینی را که در آن لحظه در آن قرار دارند ارزیابی کنند. و حرکات کششی مناسب را انتخاب کنند تا دچار مشکل نشوند.

بطری های سخت و پلاستیکی آب برای کوهنوردی هنوز هم ساده ترین روش حمل آب را برای کوهنوردان به حساب می آید. آنها معمولاً یخ نمی زنند، افراد می توانند به راحتی متوجه شوند که چقدر می نوشند، این بطری ها در هنگام کوهنوردی بسته هستند. همانطور که گفته شد، از آنجایی که آنها در یک بسته قرار می گیرند، تقریبا غیر قابل دسترس هستند و به کوهنورد این فرصت را نمی دهند که در یک مسیر طولانی به طور سریع و مداوم آب بنوشند.

 

خطرات ننوشیدن آب در کوهنوردی ( فواید و مضرات)

در هنگام کوهنوردی، ممکن است متوجه نشوید که چقدر آب از طریق تعریق از دست می دهید. حتی برای یک روند کوتاه و یک ساعته، کم‌ آبی بدن می‌ تواند سریع ‌تر از آنچه تصورش را می‌کنید رخ دهد، که می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند گرمازدگی، خستگی و یا مسمومیت شود.

ژیاردیا، انگلی که باعث اسهال می‌شود، یک نگرانی رایج برای کوهنوردان است. از طرفی دیگر تعداد زیادی پاتوژن در منابع آب طبیعی وجود دارد که می‌تواند شما را بیمار کند. انگل‌ ها، باکتری ‌ها، ویروس‌ ها و کرم‌ ها همگی می‌توانند به آب ناپاک کمک کرده و منجر به اسهال شوند.

کریستوفر هارت، PA-C از کلینیک خلیج ساماریتان دپو گفت: «باکتری ها احتمالاً شایع ترین علت اسهال ناشی از منابع بیابانی هستند، اما ژیاردیا نیز بسیار شایع است. نوشیدن آب تصفیه نشده از نهرها و رودخانه ها شانس ابتلا به عفونت و بیماری را به شدت افزایش می دهد.

مهم نیست که یک نهر کوهستانی چقدر بکر به نظر می رسد، هنوز هم می توان آن را با عوامل بیماری زا کوچک پر کرد. بهترین گزینه این است که فقط از آب ضد عفونی شده برای کوهنوردی بنوشید. آب فراوان باعث متورم شدن سلول ها می شود. اکثر سلول ها می توانند با تغییرات سازگار شوند، اما مغز توانایی انجام این کار را ندارد. وقتی این اتفاق در کمتر از 48 ساعت رخ می دهد، در صورت عدم درمان فوری می تواند کشنده باشد.

چند روز قبل از کوهنوردی می‌توانید با استفاده از نوشیدنی ‌های ورزشی در حین راه رفتن و افزایش مصرف نمک، تا زمانی که فشار خون بالا ندارید، از هیپوناترمی پیشگیری کنید.

مطالعه اخیر روی دوندگان ماراتن بوستون در سال 2002 نشان داد که 13 درصد از کسانی که مسابقه را به پایان رسانده بودند دچار هیپوناترمی شدند. اکثر این دوندگان بعد از مسابقه احساس خوبی داشتند. با این حال، اگر فردی که معتقد است حالت تهوع و ضعفی که احساس می‌کند به دلیل کم‌آبی بدن او است و به دلیل احساس خوبی که نوشیدن آب به او می دهد به نوشیدن ادامه دهد. به راحتی ممکن است دچار تشنج شود و به کما بیفتد. مشابه همین امر هم نیز در میزان نوشیدن آب در کوهنوردی وجود دارد.

گزینه های ضد عفونی آب در کوهنوردی

چهار راه اصلی برای ضدعفونی آب در هنگام کوهنوردی وجود دارد. جوشاندن، اشعه ماوراء بنفش، استفاده از فیلتر و هالوژناسیون که شامل قرص هایی حاوی ید یا کلر برای تصفیه آب هستند.جوش دادن مؤثرترین راه برای تمیز کردن آب است، اما بسیار زمان می برد و شما در این روش به سوخت و اجاق گاز نیاز دارید. اشعه ماوراء بنفش نیز در بسیاری از موارد گزینه خوبی است و در فرایند از بین بردن باکتری ها، ویروس ها و تک یاخته ها مانند ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم بسیار موثر است. با این حال، آب نباید کدر یا کثیف باشد تا به طور موثر تصفیه شود. این دستگاه همچنین به باتری هایی نیاز دارد که ممکن است از بین بروند.

برای یک فرایند کوهنوردی یک یا دو روزه احتمالاً می توانید آب کافی از خانه به همراه داشته باشید، اما داشتن فیلتر و قرص های هالوژنه در کوله پشتی ایده خوبی در مواقع اضطراری است. فیلترها کوچک و سبک هستند و می توان آنها را با حداقل قیمت خریداری کرد. اگر فقط برای نوشیدن آب از آن ها استفاده می‌کنید، می‌توانید یک فیلتر ارزان قیمت با کارایی خوب خریداری کنید. قرص های ید یا کلر را می توان با قیمت بسیار کمی نیز خریداری کرد. برخی از مارک ها به صورت مجموعه ای با یک قرص خنثی کننده طعم فروخته می شوند تا پس از تصفیه آب به آن اضافه شود. همچنین می‌توانید ویتامین C را برای خنثی کردن مزه به آب اضافه کنید. قرص های تصفیه آب و فیلترهای کوله پشتی به طور گسترده در فروشگاه های لوازم در فضای باز و فروشگاه های مختلف در دسترس هستند.

در اینجا پنج نکته برای هیدراته ماندن برای شما آورده شده است.

در مناطق دورافتاده، فرایند هیدراتاسیون چیزی فراتر از دانستن مقدار آب برای نوشیدن است. این پنج نکته را بررسی کنید تا به شما کمک کند در فرایند کوهنوردی هیدراته بمانید.

  1. همیشه آب در دست داشته باشید

هنگامی که آب آشامیدنی شما در اعماق بطری ذخیره می شود، به راحتی می توان آن را نوشید و شما ممکن است قبل از اینکه متوجه شوید، از هیدراتاسیون خود عقب بمانید. وقتی می‌ توانید بدون توقف بنوشید، به احتمال زیاد در حین پیاده ‌روی به نوشیدن جرعه جرعه ادامه می ‌دهید.

  1. در کوهنوردی از تایمر استفاده کنید

وقتی هوا سرد است، به راحتی می توان نوشیدنی را فراموش کرد. شما می توانید به سادگی با تنظیم یک تایمر روی ساعت یا تلفن خود، هیدراتاسیون بدن خود را پیگیری کنید. هر 20 تا 30 دقیقه یک یادآوری برای  نوشیدن آب مورد نیاز خود تنظیم کنید.

  1. صبح و عصر تازه کنید

وقتی در طول فرایند کوهنوردی زیاد عرق می کنید، ممکن است هیدراته ماندن برای شما ممکن نباشد. محدودیتی برای میزان آبی که بدن شما می تواند در ساعت پردازش کند، وجود دارد، حتی اگر با سرعت بیشتری عرق کنید.

بنابراین، شما باید در صبح و عصر بهبودی و ریکاوری خود را انجام دهید. در سفر های چند روزه کوهنوردی این امر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با مصرف حداکثر مایعات در ساعاتی که حرکت نمی کنید، بدن خود را به سطح ایده آل هیدراتاسیون برگردانید.

  1. از خود در برابر آفتاب و باد محافظت کنید

وقتی در روند کوهنوردی معرض آفتاب و باد قرار می گیرید، بدنتان سریعتر آب از دست می دهد. به خصوص آفتاب سوختگی می تواند باعث شود که شما خیلی سریع آب زیادی از دست بدهید. شما می توانید با استفاده از کرم ضد آفتاب یا اضافه کردن یک ژاکت یا کلاه سبک به لباس خود در مصرف مایعات خود صرفه جویی کنید.

  1. در ارتفاعات بیشتر آب بنوشید

هرچه در کوه ها بالاتر می روید، بدن شما آب خود را سریعتر از دست می دهد. این امر به این دلیل است که هوا خشک‌ تر است و اکسیژن کمتری برای تنفس در اختیار بدن شما قرار می‌گیرد. اگر از ارتفاع 1 هزار متری بالاتر می روید، باید هر روز یک لیتر آب اضافی بنوشید. همچنین وقتی در ارتفاع بالا هستید، حتی اگر زیاد عرق نمی کنید، باید الکترولیت بیشتری مصرف کنید.

به عنوان نتیجه گیری

هنگام پیاده روی و یا کوهنوردی، حفظ آب بدن شما بسیار مهم است. در حالی که برای فهمیدن اینکه بدن شما به چه مقدار آب نیاز دارد، باید چند بار خودتان را محک بزنید، و باید سعی کنید در حین کوهنوردی 0.5 تا 1 لیتر در روز بنوشید. الکترولیت ها را فراموش نکنید و سطح هیدراتاسیون خود را با توجه به آب و هوا و شرایط تنظیم کنید.

به خاطر داشته باشید که :


• استفاده از آب قبل، حین و بعد از اجرای برنامه‌ی کوه‌نوردی بسیار توصیه شده است.
• منشأ بسیاری از بیماری‌های ارتفاع کم‌آبی است.
• در فعالیت کوه‌نوردی، بدن آب بسیاری را از دست می‌دهد که باید در اولین فرصت جبران شود.
• آب حاصل از ذوب برف، منیزیوم دارد و باید برای شرب، با نمک، آب لیمو و … همراه شود.
• آب چشمه‌ها، جویبارها و آب حاصل از ذوب برف را باید آلوده قلمداد کرد.
• یکی از راه‌های گندزدایی آب، جوشاندن (۱۰ دقیقه در سطح دریا و ۲۴ دقیقه در ارتفاع ۴۳۰۰ متری) است.
• یکی دیگر از راه‌های گندزدایی، استرلیزه کردن آن از طریق داروی پرکلرین یا بتادین است.
• در ارتفاع بالا آب در دمای کم‌تری جوش می‌آید و نمی‌توان چای، برنج و ماکارانی مناسبی دم کرد.

جدول نیاز بدن به آب در شبانه روز بر اساس وزن :


تقسیم‌بندی وزن بدن / میزان نیاز بدن به آب به ازای هر کیلو وزن
۱۰ کیلوگرم اول / ۱۰۰ سی سی
۱۰ کیلوگرم دوم / ۵۰ سی سی
از ۲۰ کیلوگرم به بالا / ۲۰ سی سی

مثال : با توجه به جدول فوق، نیاز بدن یک شخص ۷۰ کیلوگرمی به آب در یک روز فعالیت عادی ۲۵۰۰ سی‌سی خواهد بود.

تدابیری برای پیشگیری از کم‌آبی :


• همیشه آب کافی به همراه داشته باشید.
• برنامه‌ای منظم و اجباری برای نوشیدن آب داشته باشید.
• هنگام کوه‌نوردی در هر ۳ ساعت یک لیتر آب بنوشید. (محفظه‌ی آب را دم دست قرار دهید یا از کیسه‌های شلنگ‌دار مخصوص نوشیدن، که آب را به راحتی و سرعت در اختیار شما قرار می‌دهد استفاده کنید.)
• به خاطر ترس از دستشویی رفتن، از خوردن آب امتناع نکنید. (این تذکر بیش‌تر متوجه خانم‌ها است.)
• ۸ – ۴ گرم کربوهیدرات در هر لیتر حین حرکت (۲۰ گرم کربوهیدرات در هر لیتر پس از ورزش)
• کافئین موجود در قهوه و چای مدر است و اختلال در خواب را باعث می‌شود ولی برای درمان سردرد ناشی از ارتفاع مؤثر است.
• یکی از به‌ترین‌ راه‌ها برای تشخیص میزان نیاز بدن به آب، رنگ ادرار است که هرچه پررنگ‌تر باشد، نیاز بدن به آب بیش‌تر است.

 

منبع : دوره‌ی مقدماتی پزشکی کوهستان ـ دکتر حمید مساعدیان
تعداد بازدید:205
کلیه حقوق مادی و معنوی محتویات این سایت محفوظ است