اگر می خواهید سریع کوهنوردی کنید یا در ارتفاعات خیلی بالا پیاده روی کنید، ممکن است مجبور شوید با بیماری های ارتفاع زدگی در کوهنوردی دست و پنجه نرم کنید. مشکل این است که کوهنوردان برای رسیدن به هدف خود عجله دارند و فراموش می کنند که باید به بدن خود استراحت دهند. حدود 75 درصد از افرادی که ارتفاعات بالای 3  هزار متری را پیاده روی می کنند، این مشکلات را تجربه می کنند.

اگر کوهنوردان به راه خود ادامه دهند، این علائم خفیف می توانند بدتر شوند. خستگی و کم آبی در این بیماری بسیار شایع است. بدن آب را در ارتفاعات بالا دفع می کند، بنابراین سعی کنید حداقل 5 لیتر آب در روز بنوشید تا از کم آبی که یک اشتباه رایج در کوهنوردی است، جلوگیری کنید. با افزایش ارتفاعات کوه، سرعت خود را کاهش دهید. ادم ریوی مشکل دیگری است که ممکن است در ارتفاعات بالا برای شما رخ دهد که در آن مایع اضافی وارد ریه ها می شود و بنابراین ظرفیت تنفسی ریه ها کاهش می یابند. در این مورد کوهنوردان ممکن است دچار ضعف، تنگی نفس و سفتی در قفسه سینه شوند.

علائم بیماری های ارتفاع زدگی در کوهنوردی چیست؟

برخی از علائم بیماری های ارتفاع زدگی در کوهنوردی عبارت اند از: سردرد، سرگیجه حالت تهوع، استفراغ، خستگی و از دست دادن انرژی، تنگی نفس، مشکلات خواب، از دست دادن اشتها و…

این علائم معمولاً در عرض 12 تا 24 ساعت پس از رسیدن به ارتفاعات بالاتر ظاهر می شوند و سپس در طی یک یا دو روز بهبود می یابند زیرا بدن شما با تغییر ارتفاع سازگار می شود. اگر که پس از گذشت 12 الی 24 علائم بیماری ها از بین نروند ممکن است که شما یکی از بیماری های زیر را داشته باشید:

بیماری AMS(بیماری حاد کوهستان)

AMS  (بیماری حاد کوهستان) خفیف ترین و شایع ترین نوع بیماری در کوهنوردی است. علائم آن شامل سردرد، دردهای عضلانی، خماری، حالت تهوع خفیف، مشکل در خواب و تنگی نفس می باشد. یکی از دلایل وجود علائم این بیماری این است که روش معمول بدن شما برای تنظیم pH تغییر کرده است. برای کاهش علائم آن دیاموکس (استازولامید) و ایبوپروفن را مصرف کنید. (توجه: افراد مبتلا به آلرژی سولفا به دیاموکس واکنش آلرژیک خواهند داشت، بنابراین قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.)

بیماری HACE (ادم مغزی در ارتفاع بالا) 

HACE  (ادم مغزی در ارتفاع بالا) شدیدترین شکل AMS  در کوهنوردی زمانی رخ می دهد که مغز با مایع متورم شود. در آن زمان است که افراد به نقطه ای می‌ رسند که اومبل نامیده می شود. فرد مبتلا به اومبل تلو تلو می خورد، کلمات مختلفی را با خود زمزمه می کند و همینطور فرد مست به نظر می رسد  HACE یک عامل تهدید کننده خطرناک برای زندگی است، اما مصرف دگزامتازون و پایین آمدن فوری معمولاً اثرات مفید قابل توجهی را بر روی آن دارد. ادم مغزی در ارتفاع بالا (HACE) شدیدترین شکل بیماری ارتفاع است. این بیماری نیز تهدید کننده زندگی است و شما باید فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

بیماری HAPE (ادم ریوی در ارتفاع بالا)

HAPE  (ادم ریوی در ارتفاع بالا) همچنین یکی دیگر از عوامل تهدید کننده خطرناک برای زندگی می باشد که ممکن است در غیاب AMS یا HACE در کوهنوردی رخ دهد. HAPE باعث تجمع مایع در ریه ها می شود. در هنگام احساس به وجود علائم این بیماری مانند HACE، شما باید فوراً فرود آمده و تحت مراقبت ‌های پزشکی قرار بگیرید. علائم HAPE  شامل سرفه خلط خونی، تنگی نفس و صدا های ریه، اثراتی شبیه به ذات الریه است. برخلاف AMS و HACE، این مصیبت به راحتی از طریق نزول اصلاح نمی‌شود، بنابراین مراقب باشید تا از آن اجتناب کنید. داروی نیفدیپین باید فورا تجویز شود و فرود سریع و/یا تخلیه به یک مرکز پزشکی باید صورت گیرد.ادم ریوی در ارتفاع بالا (HAPE) می تواند بسیار خطرناک و حتی تهدید کننده نیز باشد این بیماری شایع ترین علت مرگ ناشی از بیماری در ارتفاع است.

چگونه برای ارتفاع بالا در کوهنوردی آماده شویم؟

قبل از برنامه ریزی برای کوهنوردی در ارتفاعات، باید قلب و ریه های خود را تمرین دهید. برای انجام ورزش های هوازی مانند دویدن، دوچرخه سواری، شنا، بالا رفتن از تپه های شیب دار و پیاده روی برنامه ریزی کنید.  حداقل 4 تا 6 لیتر آب در روز بنوشید و بدن خود را برای جلوگیری از کم آبی آماده کنید، بیش از 300 متر در روز بالا نروید، تمام علائم خطر در ارتفاعات را بشناسید، داروهای خود را بسته بندی کنید و وسایل لازم برای کوهنوردی را با خود همراه داشته باشید.

چرا نفس کشیدن در ارتفاعات سخت است؟

در قله‌ های کوه، فشار هوا و سطح اکسیژن کاهش می‌یابد. هوا در ارتفاعات رقیق تر است که همین امر دریافت اکسیژن را سخت تر می کند. اگر ریه ها اکسیژن کافی دریافت کنند، همین امر ممکن است منجر به بسیاری از بیماری های ارتفاع زدگی در کوهنوردی شود. یکی از دلایل دیگر مشکل تنفسی در ارتفاعات بالا فشار خون بالا است که به اکسیژن بیشتری برای پمپاژ خون به قسمت ‌های مختلف بدن نیاز دارد. در این شرایط فرد باید استراحت کند و به بدن خود اجازه دهد تا با تغییر ارتفاعات سازگار شود.

چگونه به سرعت به ارتفاعات بالا در کوهنوردی عادت کنیم؟

انتقال از ارتفاع کم به ارتفاعات زیاد را آهسته انجام دهید، برای رسیدن به ارتفاعات بالا خیلی سریع عجله نکنید.

در صورت احساس بیماری خفیف، به زودی به ارتفاع پایین‌تری فرود بیایید. مطمئن شوید که همیشه در ارتفاع کمتری از ارتفاعی که در روز صعود کرده اید بخوابید. نوشیدن مقدار زیادی آب و مصرف داروهای ارتفاع بالا برای خواب بهتر به بدن کمک می کنند تا سریعتر خود را هماهنگ کند.

چه چیزی باعث بیماری در ارتفاعات می شود؟

هنگامی که به ارتفاعات بالاتر می روید، فشار کاهش می یابد و اکسیژن کمتری را در دسترس شما قرار می دهد. اگر در مکانی زندگی می کنید که در ارتفاع متوسط ​​​​قرار دارد، به فشار هوا عادت می کنید. اگر به مکانی در ارتفاع بالاتر از حد معمول سفر می کنید، بدن شما به زمان نیاز خواهد داشت تا با تغییر فشار سازگار شود.

چه چیزی صعود در ارتفاعات را دشوار می کند؟

کوهنوردی در ارتفاعات بالا را نباید ساده و بدیهی انگاشت، زیرا بسیاری از مردم در حین بالا رفتن از قله ‌های مرتفع جان خود را از دست داده و می ‌میرند. کوهنوردی در ارتفاعات بالا یک تلاش بسیار خطرناک است، بنابراین آمادگی جسمانی برای انجام آن ضروری است. بیشتر افرادی که از قله های بلندتر صعود می کنند ممکن است قبلاً تجربه کافی نداشته باشند، بنابراین فیت بودن و انجام تمرینات گسترده کلید اصلی غلبه بر مشکلات است. کوهنوردی در ارتفاعات دارای مشکلات متعددی است که در ادامه برخی از آن ها را با هم بررسی خواهیم کرد.

اکسیژن کم

همانطور که از ارتفاع از 2 هزار متری بالاتر می روید، فشار هوا کاهش می یابد و سطح اکسیژن نیز کمتر می شود. به عبارت دیگر، فشار هوا با بالا رفتن کمتر می شود و این بدان معناست که بدن شما اکسیژن کمتری نسبت به حالت عادی دریافت می کند. برخی از افراد در ارتفاعات زیاد شروع به احساس ضعف می کنند. توصیه می شود به بدن خود زمان دهید تا خود را تنظیم کند. با افزایش ارتفاع، 2 تا 5 روز را در کمپ اصلی برای سازگاری بدنتان در نظر بگیرید و به بدن خودتان بیش از حد فشار نیاورید.

از آنجایی که هوا در ارتفاعات رقیق تر می شود، تنفس اکسیژن را برای شما دشوارتر می کند. کمبود اکسیژن باعث هیپوترمی (مرجع)، کم آبی بدن و بیماری های متعدد می شود. برخی از دانشمندان بر این باورند که کمبود اکسیژن در ارتفاعات باعث تورم مغز و افزایش جریان خون به مغز می شود که باعث نشت رگ های خونی در مغز می شود. کمبود اکسیژن همچنین بیماری HAPE را بدتر می کند، زیرا باعث افزایش تجمع مایع در ریه ها می شود. بنابراین یکی از شایع ترین دلایل بیمار شدن در ارتفاعات کمبود اکسیژن است و در صورت مشاهده علائم بیماری نباید بیشتر صعود کرد.

برف

شرایط آب و هوایی و برف می توانند کوهنوردی را دشوار کنند. موضوعی که حتی این شرایط را بدتر هم می کند، غیرقابل پیش بینی بودن و غیرقابل اعتماد بودن گزارش های هواشناسی است. بهمن هم یکی از شایع ترین علل مرگ برای کوهنوردان است.

در ارتفاعات بالاتر در کوهنوردی، هوا بسیار سردتر است و در تمام طول سال می توان متوجه برف در کوه ها شد. در زمین های هموار آب و هوا خشک است و با صعود به ارتفاعات، دما کاهش می یابد و مرطوب و سردتر می شود. بنابراین، برف و آب و هوای یخی کوهنوردی را سخت‌ تر می‌کنند. قبل از صعود به ارتفاعات، باید از بسته بندی تجهیزات یخ و برف نوردی مانند کرامپون، تبر یخ، چکمه های ضدآب، دستکش، طناب، عینک اسکی، دستگاه نگهدارنده و کیت کمک های اولیه شخصی مطمئن شوید. بالا رفتن در برف بسیار سخت تر از صعود بر روی صخره یا کوه های خشک است. برف می تواند نرم یا سخت باشد و هر دو مورد ممکن است برای بالا رفتن سخت باشند.

باران

از آنجایی که دمای ارتفاعات بالاتر سردتر است و آب و هوای مرطوب دارد، معمولاً در قله ها باران می بارد در حالی که در سطح دریا آب و هوای استوایی وجود دارد. در ارتفاعات کوه، دمای هوای خنک بیشتر از دمای هوای گرم است و باد این هوا را به ارتفاعات کوه ها می برد و باعث بارندگی بیشتر می شود. زمین خیس و لغزنده نیز در درجه سختی صعود تاثیر دارد. باران های مداوم به مسیرها آسیب می رساند و سنگ ها را تخریب می کند.

یخچال های طبیعی

یخچال به قطعه بزرگی از یخ متراکم و فشرده گفته می شود که به طور مداوم در حال حرکت است. 50 متر بالای یخچال سخت است زیرا تحت فشار کم قرار دارد. اگر کسی دانش و تجهیزات لازم را نداشته باشد، صعود از یخچال می تواند برای او خطرناک باشد. یکی از موانعی که کوهنوردان در یخچال های طبیعی تجربه می کنند، شکاف ها و سراک ها هستند. شکاف ها به شکستگی یا شکاف یافت شده بر روی ورقه یخ اشاره دارند و از طرف دیگر سراک به ستونی از یخ اشاره دارد که تقریباً به اندازه یک خانه است. سراک برای کوهنوردان بسیار خطرناک است زیرا به تعداد زیاد سقوط می کند. سراک مانعی است که بسیاری از کوهنوردان در ارتفاعات بلند کوه های مرتفع مانند اورست با آن روبرو هستند.

برای هر کوهنوردی، صرف نظر از اینکه چقدر تجربه داشته باشد، کوهنوردی از یخچال های طبیعی امری دشوار است. قبل از تلاش برای صعود در ارتفاعات، مهارت های خود را در بالا رفتن از یخچال در زمین های کم خطر تر تمرین کنید. اطمینان حاصل کنید که تجهیزات شما برای مقابله با بالا رفتن از یخچال کافی است.

نکاتی که قبل از کوهنوردی در ارتفاعات باید بدانید

در هنگام کوهنوردی در ارتفاع بالا، تناسب اندام برای جلوگیری از فشار هوای پایین و عوارض جانبی سطح اکسیژن امری لازم و ضروری است. تفاوت بین پختن غذا در ارتفاع کم و بالا را تنظیم کنید. در ارتفاعات بالاتر از هزار متر غذاها به طور متفاوتی پخته می شوند.

از مشکلات سلامتی و مزایا یا معایب کوهنوردی در ارتفاعات بالاتر با مشکلات سلامتی آگاهی کافی کسب کنید. با این حال، زندگی در ارتفاع بالاتر از سطح دریا نیز برای کاهش وزن و کاهش سکته قلبی مفید است.

بدن خود را در ماه های قبل از کوهنوردی آماده کنید

ناگفته نماند که برای صعود به ارتفاعات باید بسیار تناسب اندام داشته باشید. هیچ راهی برای دور زدن آن وجود ندارد. هرچه بدن شما قوی‌تر و متناسب‌تر باشد، بهتر با شرایط سازگار خواهد شد و بدنتان در طول سفر سالم ‌تر خواهد ماند. حتی با داشتن سطح بالایی از تناسب اندام، به شما پیشنهاد می شود که قرص ها و دارو های ضد بیماری ارتفاع زدگی در کوهنوردی را با خود حمل کنید.

زیاد آب بنوشید

راه دیگری برای نگه داشتن انرژی در بدن شما این است که به خوبی هیدراته بمانید. به دلیل اینکه بدن آب زیادی را در کوهنوردی از دست می دهد، باید مقدار زیادی آب نیز جایگزین آن شود به همین دلیل است که شما باید آب بیشتری را در کوهنوردی دریافت کنید. با این حال، مایعات برای عملکرد صحیح بدن شما بسیار مهم هستند. کم آبی منجر به خستگی شدید می شود.